Φυσάει και ξεσηκώνει τα πάντα και, άμα θέλει, δεν σ' αφήνει να σταθείς πουθενά. Το καλοκαίρι θα τον συναντήσουμε και με το παραπάνω στις διακοπές μας, ιδίως στα νησιά. Όμως, ο άνεμος έχει επιπτώσεις πάνω μας πέρα από εκείνες που βλέπουμε. Γιατί πραγματικά μπορεί να μας αρρωστήσει. Και δεν εννοούμε το κρυολόγημα.
Μερικοί άνθρωποι δεν νιώθουν απλώς ενοχλημένοι όταν φυσάει, γιατί δεν μπορούν να καθίσουν με την άνεσή τους σε ανοιχτούς χώρους ή γιατί... κουνάει το πλοίο. Κάποιοι πραγματικά αρρωσταίνουν με τους αέρηδες. Παθαίνουν υπερένταση, αϋπνία, εκνευρισμό, ατονία. Πρόκειται για τα άτομα που έχουν ευαισθησία στα καιρικά φαινόμενα, που ένα από ατά είναι ακριβώς και ο άνεμος, είτε πρόκειται για το αιγαιοπελαγίτικο μελτεμάκι είτε για τον τσουχτερό χειμωνιάτικο βοριά.
Αν το δούμε από... εγκυκλοπαιδική άποψη, ο άνεμος δεν είναι παρά η οριζόντια μετακίνηση μιας αέριας μάζας από τις περιοχές με υψηλή πίεση σ' εκείνες με χαμηλή. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά πίεσης, τόσο αυξάνεται και η ταχύτητα το ανέμου, ο οποίος στην κυριολεξία "τρέχει" για να εξισορροπήσει αυτή τη διαφορά.
Στα άτομα που έχουν ευαισθησία στις αλλαγές του καιρού, οι ενοχλήσεις εκδηλώνονται σε δύο επίπεδα.
Στο ψυχοσωματικό, με αίσθηση κόπωσης, υπνηλία ή αϋπνία, εκνευρισμό, πονοκέφαλο, ακόμα και πυρετό.
Στο σωματικό, με επιδείνωση ενοχλήσεων από παθολογικές που προϋπήρχαν, όπως αρθρίτιδα, άσθμα, πονοκέφαλος, έλκος, πόνοι από παλιά τραύματα ή σπασίματα στα κόκαλα.
ΜΕ ΠΙΑΝΟΥΝ ΟΙ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΕΣ ΜΟΥ
Εκείνο που μπορεί να μας δείξει αν έχουμε ευαισθησία στους ανέμους, ιδίως τους θερμούς, είναι οι απότομες αλλαγές διάθεσης. Αν ξαφνικά γινόμαστε ευερέθιστοι ή επιθετικοί ή μας πιάνει απάθεια και κατάθλιψη, είναι γιατί ο άνεμος μας... χτύπησε στο κεφάλι, προκάλεσε, δηλαδή, χημικές αλλοιώσεις στον εγκέφαλο. Η πιο σημαντική από αυτές είναι μία αύξηση της σεροτονίνης - του νευροδιαβιβαστή< που κρατά υπό έλεγχο την ψυχολογική διάθεση - στον υποθάλαμο, στον πυρήνα δηλαδή των νευρικών κυττάρων που κανονίζει και το βιολογικό μας ρολόι (εκείνο που επιτρέπει στον οργανισμό να προσαρμόζεται στην εναλλαγή της μέρας με τη νύχτα και των εποχών).
Ανεβαίνει όμως και το επίπεδο και άλλων χημικών "μεσολαβητών" που υπάρχουν στην υπόφυση, στο θυρεοειδή και στα επινεφρίδια. Η αιτία είναι η αλλαγή στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της ατμόσφαιρας. Ο άνεμος κάνει να αυξάνονται τα θετικά ιόντα. Τα ηλεκτρικά αυτά σωματίδια προκαλούν τις αλλαγές που προαναφέραμε στη χημεία το εγκεφάλου, σε αντίθεση με τα αρνητικά ιόντα, τα οποία τον εξισορροπούν.
Παρόλο που οι μηχανισμοί δεν είναι απολύτως γνωστοί, φαίνεται ότι ο άνεμος επιδρά στους νευρώνες σε κάποιες ιδιαίτερες περιοχές του εγκεφάλου - κυρίως στον υποθάλαμο, την έδρα των συγκινησιακών αντιδράσεων - που επηρεάζουν τις νευροφυτικές λειτουργίες και κάνουν τα νευρικά κύτταρα να προσαρμόζονται στις αλλαγές είτε του εξωτερικού περιβάλλοντος (κλίμα και εποχές) είτε στις εσωτερικές (μηνιαίος κύκλος και βιορυθμοί). Τα μηνύματα που φτάνουν σε αυτές τις περιοχές μέσω των περιφερειακών νευρικών υποδοχέων εμποδίζουν τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς, μη αφήνοντας τους νευρώνες να προσαρμοστούν όπως πρέπει. Κατά συνέπεια, τα άτομα που έχουν αυτή την ευαισθησία απέναντι στα καιρικά φαινόμενα γίνονται λιγότερο ικανά για έλεγχο και σε συγκινησιακό και σε γνωστικό επίπεδο.
ΦΥΣΑΕΙ ΝΟΤΙΑΣ
Ο κάθε τύπος ανέμου επηρεάζει με το δικό του τρόπο τον οργανισμό, φέρνοντας διαφόρων ειδών ενοχλήσεις. Κρίνοντας ανάλογα, μπορείτε να καταλάβετε που οφείλονται και τουλάχιστον να μην αναρωτιέστε γιατί τέλος πάντως αισθάνεστε έτσι περίεργα, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος λόγος.
- Αισθάνεστε αποχαύνωση, εξάντληση, υπερένταση, άγχος;
Φταίει ο λίβας.
Αυτός ο καυτός και πολύ ξηρός άνεμος (η υγρασία του είναι λιγότερη από 10%), που φυσά με την ξαστεριά, βοηθά την εξάτμιση του νερού και άρα την αφυδάτωση του οργανισμού. Κατά συνέπεια η πίεση, ιδίως η μεγάλη, πέφτει. Εμφανίζεται μια νευρομυϊκή εξασθένιση - εξ ου και η αίσθηση της εξάντλησης -, πονάκια στους μυς και στους τένοντες, ιδίως κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης και της οσφυϊκής περιοχής. Εύκολα εμφανίζονται κολικοί του εντέρου και πονοκέφαλοι. Το άγχος και η υπερένταση φέρνουν ταχυκαρδίες και πόνο στο θώρακα. Η προσοχή και η αυτοσυγκέντρωση ελαττώνονται, οπότε υπάρχει κίνδυνος ατυχημάτων. Οι ηλικιωμένοι και τα νεογέννητα μπορεί να ανεβάσουν πυρετό.
- Δεν μπορείτε να κοιμηθείτε, ξυπνάτε συνέχεια και η αυγή σας βρίσκει με τα μάτια ανοιχτά;
Ανοίξτε καλά τα αφτιά σας και ακούστε το φύσημα του γραίγου.
Είναι ένας χειμερινός βορειοανατολικός άνεμος που φυσά με μεγάλη ένταση, παγερός και υγρός. Προκαλεί νευραλγίες και μυαλγίες, εντείνει τους πόνους που οφείλονται σε ρευματισμούς και αρθρίτιδες. Καθώς συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, προξενεί διαταραχές στην κυκλοφορία του αίματος επιδεινώνοντας τις καρδιαγγειακές παθήσεις, ιδίως στους ηλικιωμένους, καθώς και στους πονοκεφάλους.
Τέλος, αυξάνει τη νευρική ένταση και το άγχος.
- Αισθάνεστε το μυαλό σας... ναρκωμένο, δεν έχετε όρεξη να κάνετε τίποτα και το κέφι σας έχει πέσει υπό το μηδέν;
Σημαίνει ότι έξω φυσάει σιρόκος.
Ζεστός, αλλά πολύ υγρός, προκαλεί σε όλους, και όχι μόνο σε όσους έχουν ευαισθησία, μία κατάσταση νευρομυϊκής ατονίας και διανοητικής κόπωσης, με διαταραχές στη μνήμη και την αυτοσυγκέντρωση. Ευνοεί την κατάθλιψη και μπορεί ακόμα και να φέρει πυρετό, γιατί εμποδίζει την εξάτμιση το ιδρώτα.
- Έχετε μια αίσθηση πως σας κόβεται η ανάσα, σας πιάνει κρίση άγχους και ταχυκαρδία;
Έφτασε ο μαΐστρος.
Ο βορειοδυτικός αυτός άνεμος φυσά στις ψυχρές εποχές και κάνει καλό στους περισσότερους ανθρώπους, γιατί είναι δροσερός, ούτε πολύ ψυχρός ούτε πολύ υγρός. Επίσης, αυξάνει τη διανοητική μας απόδοση. Ωστόσο στα άτομα που έχουν ευαισθησία στα καιρικά φαινόμενα φέρνει άγχος, ταχυκαρδία, πόνο στο θώρακα, πονοκέφαλο.
ΤΟ ΦΥΣΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Αν μέχρι τώρα πιστεύατε ότι τα μόνα που μπορεί να σας φέρει ο άνεμος είναι κανένα συνάχι, κρυολόγημα ή ψύξη, τουλάχιστον τώρα μάθατε πόσο λάθος κάνετε. Οι ολιστικές θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν εντάξει αυτό το μετεωρολογικό φαινόμενο στις πιθανές αιτίες μιας αρρώστιας ή έστω διαταραχής.
Η ομοιοπαθητική, για παράδειγμα, προκειμένου να καταλήξει στις διαγνώσεις της, δίνει ένα σημαντικό ρόλο στην επίδραση που έχουν πάνω στον ασθενή, οι διάφορες κλιματολογικές συνθήκες και στις καταστάσεις που του προκαλούν οι αλλαγές του καιρού. Και αν μετακινηθούμε... ανατολικότερα, θα δούμε ότι οι παραδοσιακές ιατρικές επιστήμες της Ασίας εντάσσουν τον άνεμο στους βασικούς παράγοντες που καθορίζουν την υγεία ή, τέλος πάντων, την έλλειψή της.
Σύμφωνα με τη Θιβετιανή ιατρική, για παράδειγμα, σε κάθε ζωντανό πλάσμα υπάρχουν τρεις "διαθέσεις" που ελέγχον τις λειτουργίες του σώματος. Οι δύο είναι η χολή (Για τη χώνεψη, τη χροιά της επιδερμίδας και το ταμπεραμέντο) και το φλέγμα (ύπνος, κινητικότητα αρθρώσεων, ελαστικότητα δέρματος). Η τρίτη βασική διάθεση είναι ο άνεμος, που ελέγχει την αναπνοή αλλά και την κίνηση.
Στην Αγιουβέρδα, πάλι, την ινδική ιατρική, στις τρεις αυτές διαθέσεις αντιστοιχούν οι λεγόμενες "ντόσα": η πίτα, η κάφα και για τον άνεμο η βάτα.
Για την κινέζικη ιατρική, οι κλιματολογικές συνθήκες έχουν καθορισμένες επιδράσεις σε συγκεκριμένα όργανα. Ο υπερβολικός άνεμος θεωρούν ότι προσβάλλει κυρίως το συκώτι, το κρύο τα νεφρά, η ξηρασία τους πνεύμονες και η υγρασία το πάγκρεας. Όμως, για την κινέζικη ιατρική, ο άνεμος έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς συνδέεται με αυτή καθαυτή τη ροή της ζωτικής ενέργειας στο σύμπαν και μέσα σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς, όπως μας λέει ο ιατρός και βελονιστής Βασίλης Τριτάκης: "Κατά του Κινέζους ταοϊστές στην ατμόσφαιρα κυκλοφορεί το τσι ("πράνα" ή ζωτική ενέργεια). Σε άλλα σημεία το τοπίου υπάρχει μεγάλη συσσώρευση, σε άλλα μεγάλη αραίωση και αυτό εξαρτάται από τις διαδρομές που ακολουθεί ο αέρας (ρεύματα) ανάμεσα από πλαγιές, ανοίγματα δεντροστοιχιών, χαράδρες, ρεύματα, ξεροπόταμους, σχηματισμούς φυσικών εμποδίων, λιμνών, αγρών κλπ. και από τα ρεύματα των νερών, υπογείων ή επιφανειακών (ροή καναλιών, ρυακιών, μικρών ή μεγάλων ποταμών).
"Το τσι, ανάλογα με τη σχέση των ανέμων και των υδάτων, στροβιλίζεται και μένει αρκετά σε έναν τόπο κάποιες ώρες της ημέρας και άλλες στιγμές, με την επίδραση του ανέμου, μεταφέρεται αλλού, ακολουθώντας συγκεκριμένους δρόμους μέσα από ρέματα, χαράδρες, ξέφωτα και το πέρασμά του αναζωογονεί ανθρώπους, ζώα και φυτά, που δεν ζουν πάντα στα προνομιακά μέρη της μεγάλης συγκέντρωσης."
Έτσι, λοιπόν, για τους Κινέζους, ο άνεμος μεταφέρει τη ζωτική ενέργεια, γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό αυτό που περνάει. Ο ειδικός της κινέζικης τέχνης της χωροθεσίας, του φενγκ σούι, μελετά το σημείο όπου θα χτιστεί ένα σπίτι, ώστε, όπως επισημαίνει ο κ. Τριτάκης, "να διευκολύνεται το πέρασμα κάποιου ανέμου ή θα χτίσει ένα άλλο σπίτι για να εμποδίσει έναν καταστρεπτικό άνεμο ή θα βάλει στον κήπο κάποια λουλούδια, ώστε με τα τοπικά ρεύματα δροσιάς που δημιουργούν να σχηματίζονται ανοδικά ρεύματα και να προκαλούν παρακώλυση των ζεστών ανέμων".
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ "ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ"
Και βέβαια δεν έχει σημασία μόνο πώς κινείται ο άνεμος, αλλά και από πού έρχεται. "Ένα λατομείο κοντά σε κατοικημένο μέρος", συνεχίζει ο κ. Τριτάκης, "θα αλλάξει τη γωνία ροής το ανέμου τη νύχτα ή τη μέρα και θα αποκλείσει από ανθρώπους, ζώα και φυτά την παροχή ενεργοποιημένου, ιονισμένου αέρα ή αέρα υψηλής περιεκτικότητας σε υγρασία της ξηρές μέρες ή θα προσθέσει αέρα με σκόνη ή επικίνδυνα μεταλλικά ιχνοστοιχεία, που υπάρχουν στα κομμένα βράχια και στο υπέδαφος του λατομείου. Αυτές οι αλλαγές θα προκαλέσουν μια σωρεία επιπτώσεων στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών με γεωμετρική πρόοδο, διότι ο άρρωστος πλέον άνθρωπος θα τρέφεται με άρρωστα επίσης ζώα και φυτά.
Εννοείται βέβαια, ότι κανένας δεν θα υποψιαστεί τη λεπτή αλλαγή και την αιτία των κακών, που θα την αποδώσουν σε "θέλημα Θεού", ενώ θα πρόκειται για "ανθρώπινη βλακεία"... Για κοιτάξτε λίγο εκείνο το γεφύρι που χτίστηκε στο μικρό ποταμάκι, τον αυτοκινητόδρομο που πέρασε, τη λίμνη που αποξηράνθηκε, την προβλήτα που κάλυψε την ακτή, το χωματόδρομο που χώρισε το δάσος σε κομμάτια, τον ξεροπόταμο που σκεπάστηκε και έγινε οχετός ή δρόμος, το ξέφωτο που έγινε βιομηχανική περιοχή και θυμηθείτε τις ασθένειες "αγνώστου αιτιολογίας" που πληθαίνουν στα δυτικά νοσοκομεία..." καταλήγει ο κ. Τριτάκης.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ;
Τι μπορεί να κάνει κάποιος που έχει ευαισθησία στους ανέμους, για να προφυλαχτεί από τις συνέπειές τους; Να κλειστεί στο σπίτι του μέχρι να... πάψει να φυσάει; Η αλήθεια είναι ότι πραγματικά οι ενοχλήσεις υποχωρούν όταν "πέφτει" ο άνεμος.
Στο μεταξύ για να περάσει το άγχος, η νευρικότητα και η κατάθλιψη, μπορεί κανείς να πάρει, φυτικά ηρεμιστικά, όπως το χαμομήλι, το τίλιο, το υπέρικο, ο κράταιγος, το κάβα.
Μπορεί όμως κάποιος να βοηθηθεί και από έναν ιονιστή, τα συσκευή που εμπλουτίζει τον αέρα με αρνητικά ιόντα, εξισορροπώντας τα αρνητικά φορτία της ατμόσφαιρας.
Προσοχή όμως: δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για διάστημα μεγαλύτερο από είκοσι λεπτά τη φορά, γιατί τα φορτία ίσως γίνουν βλαβερά. Όσο για τις σωματικές ενοχλήσεις, δεν μένει παρά να αντιμετωπίζονται "συμπτωματικά" με τα σχετικά κλασικά φάρμακα.
ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ
Θα πρέπει, τέλος, να επισημάνουμε ότι ο άνεμος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της επιδερμίδας. Πάνω απ' όλα βοηθά την εξάτμιση το νερού, "στεγνώνοντας" την υδρολιπιδική του μεμβράνη, το λεπτό πέπλο από υγρά και λίπη που το προστατεύει διατηρώντας το ενυδατωμένο. Τότε τα κύτταρα της κεράτινης στιβάδας "σπάζουν" και το δέρμα ξεφλουδίζει. Μέσα από τις αδιόρατες σχισμές το νερό εξατμίζεται ακόμη περισσότερο, χειροτερεύοντας τη ζημιά. Το δέρμα χάνει τη λάμψη του, ενώ τα αγγεία είναι πιο εκτεθειμένα στις εξωτερικές επιθέσεις και με τις ριπές του ανέμου σπάζουν. Ο μόνος τρόπος να προφυλαχτούμε είναι να βάζουμε μια υδατική κρέμα, κατά προτίμηση πλούσια σε ceramide, τις ουσίες που βοηθούν την ανάπλαση των κυττάρων της κεράτινης στιβάδας. Αν υποφέρετε από ευρυαγγείες, διαλέξτε καλλυντικά που περιέχουν επίσης φλαβονοειδή και βιταμίνη C, που ενισχύουν τα τοιχώματα των αρτηριών.