Η κριτική για τις σκέψεις, αποφάσεις, κινήσεις και πράξεις των άλλων είναι πολύ ευκολότερη από την μελέτη, παραδοχή αλλά και πλήρη κατανόηση των πραγματικών αιτιών που τις προκαλούν. Ως υποβοήθημα για την αντικειμενικότερη προσέγγιση μιας σχεδόν χαοτικής (σε αριθμό συντελεστών) σύνθεσης κάποιας αποτρόπαιας πράξης, παραθέτω τμήμα δημοσιευμένου άρθρου...
Κάποτε θα μάθουμε. Κι όταν θα καταλάβουμε τι ακριβώς μάθαμε, τότε μόνο θα ξέρουμε πότε να λέμε "γνωρίζω" και θα πάψουμε τις κατακρίσεις.
"...Η νέα έρευνα έδειξε ότι οι ψυχοπαθείς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους ανθρώπους, έχουν λιγότερη φαιά ουσία στις περιοχές εκείνες του εγκεφάλου που είναι σημαντικές για την κατανόηση των συναισθημάτων και των προθέσεων των άλλων. Τα ευρήματα, εκτός από τη σημασία τους για τον καλύτερο διαχωρισμό των ψυχοπαθών από τους μη ψυχοπαθείς (ώστε να υπάρξει ξεχωριστή θεραπεία για τις δύο ομάδες), έχουν σημασία και για το δικαστικό σύστημα, καθώς η διάγνωση της ψυχοπάθειας αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τους νομικούς και τους δικαστές κατά την εκδίκαση των διαφόρων εγκλημάτων.
Οι Βρετανοί ερευνητές χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία για να απεικονίσουν τους εγκεφάλους 44 βίαιων ενηλίκων που έχουν ήδη καταδικαστεί στη Βρετανία για διάφορα εγκλήματα, καθώς και 22 υγιών ατόμων για λόγους σύγκρισης. Από τους 44, οι 17 διαγνώστηκαν με ψυχοπάθεια μαζί με διαταραχές αντικοινωνικής προσωπικότητας, ενώ οι 27 δεν θεωρήθηκαν ότι είναι ψυχοπαθείς, αλλά απλώς διαταραγμένες αντικοινωνικές προσωπικότητες.
Η συγκριτική μελέτη έδειξε ότι οι ψυχοπαθείς έχουν σημαντικά μικρότερη ποσότητα φαιάς ουσίας στον πρόσθιο προμετωπιαίο φλοιό και στις κροταφικές περιοχές, σε σχέση τόσο με τους μη ψυχοπαθείς εγκληματίες, όσο και με τους υγιείς που δεν έχουν τελέσει εγκλήματα. Οι επιστήμονες ήδη γνωρίζουν ότι, στους υγιείς ανθρώπους, η τυχόν πρόκληση βλάβης σε αυτές τις περιοχές (από τραύμα, ασθένεια κ.α.) συνδέεται με απώλεια της ικανότητας συναισθηματικής προσέγγισης και ταύτισης, καθώς επίσης από έλλειψη φόβου, ενοχής και άγχους.
Τα πιο βίαια εγκλήματα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, εκτελούνται από μία μικρή ομάδα ατόμων που ανήκουν στην κατηγορία είτε των «θερμοκέφαλων» (όσοι έχουν διαταραγμένη αντικοινωνική προσωπικότητα αλλά όχι ψυχοπάθεια), είτε των «ασυγκίνητων» με την ψυχρή καρδιά (που είναι και ψυχοπαθείς). Οι τελευταίοι, σύμφωνα με τον Μπλάκγουντ, αρχίζουν νωρίτερα την εγκληματική συμπεριφορά τους, προβαίνουν σε μία ευρύτερη γκάμα εγκλημάτων και ανταποκρίνονται λιγότερο καλά στα θεραπευτικά προγράμματα σε σχέση με τους πρώτους, τους αντικοινωνικούς «θερμοκέφαλους» που δεν είναι ψυχοπαθείς."
Κι είναι μόνο η απειροελάχιστη αρχή μιας απειροελάχιστης αρχής.
Όλο το άρθρο ΕΔΩ (//http)
Ενδιαφέρον. Η γνώση μας βέβαια είναι ακόμα εξαιρετικά περιορισμένη. Για μένα όλα ισχύουν κατά κάποιο τρόπο με την έννοια ότι κάποια πράγματα ισχύουν μέχρι σήμερα αλλά πιστεύω πως αν το θέσουμε διαφορετικά θα έχουμε και διαφορετικές απαντήσεις.
Πιστεύω πως το έγκλημα είναι μια κραυγή ανάγκης για άτομα που παγιδεύονται σε μια διαστρεβλωμένη πραγματικότητα σε σχέση με τον ψυχικό τους χώρο ή άτομα που χάνουν την προοπτική στη ζωή ή έχουν φύση υπανάπτυκτη ή τσακισμένη αυτοεκτίμηση από κακοποίηση και ενδεχόμενα μιλάμε για άτομα με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης.
Αναρωτιέμαι πάντα γι' αυτούς που σκοτώνουν κι ύστερα μοιάζουν σαν να μην γνωρίζουν τι ακριβώς έχουνε κάνει!
Δεν ξέρω αν υπάρχουν εκ γενετής κακοί άνθρωποι ή είναι το κακό που παγιδεύει ολοκληρωτικά τον άνθρωπο οπότε γίνεται ακραίος γιατί ακριβώς λειτουργεί υπό καθεστώς κατοχής.
Δεν θα χρησιμοποιούσα τον όρο "κακός", ίσως επειδή αλλοιώνει ιδιαίτερα την προέλευση, την
πηγή, την αιτία μιας επιβλαβούς συμπεριφοράς. Είναι αλήθεια πως η "κακία" μας κάνει εντύπωση
και γίνεται αξιοπρόσεκτη ή τέλος πάντων παρατηρείται όταν αφορά κάτι που μας ενδιαφέρει.
Δηλαδή αν κάποιος στραφεί ενάντια σε άνθρωπο ή ιδιοκτησία ανθρώπου ή σε κάτι για το οποίο
άνθρωπος τρέφει συναισθήματα (πχ κάποιον συγκεκριμένο έμβιο οργανισμό ή ένα αντικείμενο
αξίας, είτε χρηματικής είτε καθαρά συναισθηματικής).
Απ' την άλλη πλευρά, όταν άνθρωπος στραφεί και δράσει βίαια εναντίον μιας αράχνης ή μιας
κατσαρίδας ή ενός ποντικιού ή γενικότερα ενός οργανισμού ή ενός αντικειμένου που μας απωθεί
ή δεν μας αρέσει ή μας αφήνει αδιάφορους, η κακή εντύπωση που θα μας προκαλέσει η βιαιότητα,
το μίσος, η κακία, η όλη ψυχρότητα απέναντι στο συγκεκριμένο ον ή αντικείμενο, θα είναι κατά
πολύ μικρότερη, αν όχι ανύπαρκτη. Γιατί όμως αλήθεια; Πόσο μεγάλη διαφορά έχει (ηθικά πάντα)
το ποντίκι από το αγαπημένο μας κατοικίδιο; Η κατσαρίδα από το ποντίκι; Η πεταλούδα από την ακρίδα;
Το άχρηστο πια φόρεμα απ' το φτηνό αλλά γεμάτο αναμνήσεις δαχτυλίδι;
Συνεπώς, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι όσο και να θεωρούμε αυτονόητο το τι είναι κακό
σε σχέση με το τι δεν είναι και τόσο κακό ή και αδιάφορο, τελικά δεν είναι. Το "κακό" είναι
άκρως υποκειμενικό, όταν δεν παραλληλίζεται σε απόλυτο σημείο με το "επιβλαβές". Και το
"επιβλαβές" με την σειρά του θα πρέπει να προσδιορίζεται όσον αφορά στο "για ποιόν".
Η επιβλαβής, για κάποιους, συμπεριφορά ρατσιστικών οργανώσεων, είναι απολύτως ωφέλιμη
για άλλους, δικαιολογημένη και απαραίτητη και ενάρετη... και ηθική γενικότερα. Αν φυσικά
συνέβαινε σε αγαπημένο τους πρόσωπο, κάπου σε κάποια ξενιτιά, θα την καταδίκαζαν.
Κάπου εκεί πάντως που αρχίζει κάπως να διαφαίνεται μια πραγματική διάσταση, ας αποφύγουμε
το "ανήθικον", ειδικά αν δεν έχουμε φροντίσει να εμβαθύνουμε και ξεκαθαρίσουμε τη σχέση
ανάμεσα σε "ανήθικο", "επιβλαβές" και "κακό".
Μεγάλο μπλέξιμο, ειδικά όταν δεν θέλει κάποιος να καταλάβει.
Όταν σκέφτομαι την ''κακία'' έχω αρχικά στον νου μου ''κάτι'' εκτός ελέγχου. Μια αρχετυπική ενέργεια ίσως, πολύ δυνατή, που βγαίνει σχεδόν αυθόρμητα για να εκφράσει κάποια εσωτερικά κομμάτια που συγκρούονται ή απορρίπτονται. Είναι δλδ. ανεξέλεγκτη από τη λογική και βέβαια μιλάμε για εξάρτηση ή και για κάτι ακόμα χειρότερο.
Θα πρέπει να κρύβει πάντως πολλή οδύνη αυτό το θέμα, νομίζω πρόκειται για διανοητική ή ψυχική ασθένεια. Όταν χάνεται κάθε συνειδητός έλεγχος, όταν οι σκέψεις ξεπηδούν άναρχα και τα όρια εξαφανίζονται, από τη στιγμή που κάποιος δεν μπορεί να αντισταθεί και υπακούει σε μια τυφλή αλλά ισχυρή πραγματικότητα μέσα του που του λέει να φερθεί παραβατικά, να καταστρέψει χωρίς να αισθάνεται τις συνέπειες ή και να αυτοκαταστραφεί.
Ξέρω ότι αναφέρεσαι στην κακία, ωστόσο τα χαρακτηριστικά που εξέφρασες με παραπέμπουν
στον Θυμό ή το Μίσος. Κατά την άποψή μου πάντα, η κακία από μόνη της δεν εμπεριέχει
απώλεια ελέγχου ή κάποια παύση ορίων, αλλά μάλλον απλώς διαφοροποιημένη του ορθού λογική
(αν θεωρήσουμε ότι ο ορθολογισμός --οφείλει να-- καταδικάζει την κακία και κάθε αντικοινωνική
τάση ή έκφραση σε κάθε περίπτωση), λανθασμένη ή και αλλοιωμένη αντίληψη και σίγουρα μειωμένη
συναίσθηση.
Αντιθέτως δηλαδή με κάποια από αυτά που είπες, ένας "κακός", όπως συνηθίσαμε να προσδιορίζουμε,
άνθρωπος, όχι απλά δύναται, αλλά σχεδόν πάντα δρα/λειτουργεί στα πλαίσια αυτού που ονομάζουμε
"ψυχρή λογική", γι' αυτό και πολλές φορές συγχέονται κυνισμός, κακία και αναλγησία. Επιβεβαίωση
το ότι το λεγόμενο "Κακό" (ως όρος, όχι ως οντότητα) έχει ταυτιστεί με το "Πονηρό" για πολύ καλό
λόγο. Υπάρχει ολοκληρωμένη λογική και μάλιστα αρκετές φορές σε πλαίσια Ραδιουργίας που
βαφτίζονται ή και είναι "Ευφυία". Άρα δεν μιλάμε για "μανία". Όχι τουλάχιστον με την έννοια της
απώλειας ελέγχου, παρά μόνο με την έννοια της Εμμονής σε διαστρεβλωμένη πραγματικότητα.
Πιστεύω ωστόσο οτί περιέγραψες όμορφα το κομμάτι της "κακίας", ως τάση να δράσεις
βλάπτωντας υπέρμετρα, το οποίο όμως επέρχεται μόνο με τον θυμό ή ως αναπόσπαστο
κομμάτι του μίσους ή ως αποτέλεσμα κάποιας ψυχικής/νευρολογικής ανισορροπίας.
Xμμ... κυρίως αναφέρομαι στη συμπεριφορά ενός εγκληματία όταν αναφέρομαι στην ''κακία''... ενός άρρωστου διανοητικά ή ψυχικά, ενός παρανοϊκού, ενός ασυνείδητου σαδιστή, ενός ηθικά ανάλγητου ακόμα και ενός δολοφόνου κλπ. Δεν είμαι βεβαίως σε θέση να γνωρίζω αν το άτομο αυτό γεννήθηκε με πρόβλημα στους λοβούς του εγκεφάλου και με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης άρα μιλάμε για ανικανότητα να αποσαφηνίσει το περιβάλλον κι αυτό φταίει. Το σίγουρο είναι ότι ακόμα κι αν φαινομενικά εμφανίζει μια νορμάλ συμπεριφορά στο κοινωνικό τοπίο τα στοιχεία αυτά υπάρχουν μέσα του και κάποια στιγμή θα εκδηλωθούν σε πράξεις ''κακίας''. Κυρίως υπό πίεση ή θυμό ή και σκληρές στιγμές μόνωσης όπου το άτομο αποσπάται και καθηλώνεται στον εαυτό του ως καρικατούρα ανθρώπου μιμούμενο μηχανικά την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Κάποτε θεωρούσα ότι σε τέτοιου είδους συμπεριφορές έφταναν άτομα της σκοτεινής ζώνης με κτηνώδη συστατικά κοινώς υπάνθρωποι ανίκανοι εκ φύσεως ίσως να βιώσουν κάποιο ουσιαστικό νόημα. Σήμερα πιστεύω πως η ίδια η κοινωνία μας είναι ούτως ή άλλως σχιζοειδής και συνεπώς αναγκάζει όλους μας να γινόμαστε λίγο ως πολύ ηθοποιοί και να ζούμε βάσει ενός σεναρίου που άλλοι δεν κατανοούν, άλλοι επιβιώνουν λαμβάνοντας τους μηχανισμούς του συστήματος ως μοναδική πραγματικότητα, άλλους τους αρρωσταίνει η πνευματική αλλοτρίωση κλπ.
Οκ συμφωνώ. Η διαφοροποίησή μου σε αυτά που είχες πει κυρίως αφορούσε στο ότι η κακία
δεν προϋποθέτει απώλεια ελέγχου. Ωστόσο ευδοκιμεί όταν αυτή υπάρχει, όπως κάθε τι το
αυθόρμητα καταστροφικό. Πάντως θεωρώ πιο επικίνδυνη την κακία που συνυπάρχει με έλεγχο,
λογικό συνειρμό, αυτοπροστασία μέσω διακριτικότητας, ευφυία ή και ταλέντο στην ανάγνωση
των άλλων και στη πρόβλεψη συμπεριφοράς - αντιδράσεων, παρά την κακία που επέρχεται μιας
έκρηξης θυμού ή ως συνέπεια μανίας. Γιατί στην πρώτη περίπτωση είναι απόλυτα δυσανάγνωστη
και σχεδόν αναπόφευκτα τα κατορθώματά της, ως μελετημένα και μάλλον ανεπαίσθητα μέχρι
την ολοκλήρωση τους, ενώ στη δεύτερη περίπτωση είναι ευδιάκριτη ή προκαλεί έστω υποψία-
αμφιβολίες-ερωτηματικά.
Αν και η κακία είναι όπως είπες ένα χαρακτηριστικό προερχόμενο από διάφορους παράγοντες,
είναι από ελάχιστες έως μηδαμινές κατά τη γνώμη μου οι περιπτώσεις που οφείλεται σε εκ φύσεως
ανικανότητα τέτοιου βαθμου ώστε και να μην μειώνεται μέσω την εμπειρία και την ανάπτυξη
έστω υποτυπώδους συναίσθησης.
Κοινώς για άλλη μια φορά θα επιρρίψουμε τις ευθύνες σε όλους μας και φυσικά στους
κοινωνικούς μηχανισμούς που αναπτύξαμε.
[quote user="Nikos Apomakros" post="366238"]Η διαφοροποίησή μου σε αυτά που είχες πει κυρίως αφορούσε στο ότι η κακία δεν προϋποθέτει απώλεια ελέγχου.[/quote]
Συμφωνώ ότι οποιοσδήποτε θα μπορούσε να διαπράξει το κακό, όταν πολύ απλά χάσει τα λογικά του όπως λέμε.
Αλλά, Νίκο μου... εδώ δεν είναι μόνο παρόρμηση ανάλογη του θυμικού, υπάρχει μια μόνιμη απώλεια ελέγχου στα διαταραγμένα άτομα και θα προσπαθήσω να το εξηγήσω. Ως ανθρώπινα όντα είμαστε ενωμένοι με το κέντρο μέσα μας, την εσωτερική μας αλήθεια. Τα άτομα αυτά όμως ζουν αποσπασμένα & αποξενωμένα από αυτό που πηγάζει από μέσα τους ή το αγνοούν δλδ. δεν έχουν την ισορροπία, άρα δεν είναι σε θέση να ενοποιήσουν τα κομμάτια του εαυτού τους ώστε να επικοινωνήσουν και να εκφραστούν αντικειμενικά. Δεν νιώθουν πιθανότατα την παραμικρή ανάγκη ανταπόκρισης στην ανθρώπινη πραγματικότητα και ο ψυχισμός τους τρέχει ανεξέλεγκτα από το ένα συναισθηματικό άκρο στο άλλο. Δλδ. δεν πρόκειται για ολοκληρωμένα άτομα που λόγω συνθηκών, θυμού κλπ. ξαφνικά χάνουν τον έλεγχο και γίνονται δολοφόνοι πχ.
Πιστεύω λοιπόν, και επειδή όλα είναι θέμα εντολών εγκεφάλου, ότι είναι άτομα που εξ αρχής και ενδεχόμενα σε όλη τους τη ζωή δεν έχουν ισορροπία και αυτοέλεγχο σε επίπεδο συνείδησης οπότε είναι ευάλωτα και στο κακό.
Το να λες απλώς "όποιος μισεί είναι αποξενωμένος από τον εαυτό του" είναι αρκετά δογματικό.
Υπάρχει κυρίως σε ερμηνείες της ανθρώπινης ψυχής από ιδεολογίες που έχουν και μια ανάλογη
θεωρία για το Σύμπαν γενικότερα. Όπου δηλαδή οτιδήποτε δρα με Χ τρόπο είναι ένα είδος
δυσαρμονίας και διαταραχής η οποία μόνο δια της αυτογνωσίας/διαλογισμού/κατανόησης της
θέσης σου στο Όλον, δύναται σιγά σιγά να αλλάξει και να επιστρέψει στα πλαίσια της απόλυτης
συμπαντικής αρμονίας.
Όχι, δεν με πείθει ούτε ελάχιστα κάτι τέτοιο και άρα και δεν με εκφράζει.
Για μένα,
φαινομενικά αποξενωμένοι από τον εαυτό τους θα μπορούσαν να ονομαστούν
μόνον αυτοί που δεν αποδέχονται την φύση που αναπτύχθηκε και διαμορφώθηκε μέσα τους.
Και πάλι όμως, θα ήταν λογικό σφάλμα, αφού ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, εξελίχτηκαν έτσι,
ώστε τελικά να μην αποδέχονται οι ίδιοι την φύση τους. Δηλαδή η μη αποδοχή της φύσης τους
είναι πλέον στη φύση τους, όπως αυτή διαμορφώθηκε και συνεπώς βρίσκονται πια σε πλήρη
αποδοχή και αρμονία με αυτό που πραγματικά είναι. Κοινώς, στο Σύμπαν όλα είναι αρμονικά
γιατί ακριβώς μπορούν και έχουν μόνο τον Ρόλο που μπορούσαν να έχουν.
ΠαράθεσηΠιστεύω λοιπόν, και επειδή όλα είναι θέμα εντολών εγκεφάλου, ότι είναι άτομα που εξ αρχής και ενδεχόμενα σε όλη τους τη ζωή δεν έχουν ισορροπία και αυτοέλεγχο σε επίπεδο συνείδησης οπότε είναι ευάλωτα και στο κακό.
Συμφωνώ αλλά συνεχίζω να πιστεύω ότι δεν καλύπτεις κάθε περίπτωση, παρά μόνο μία.
Αν πχ σε κάποια φανταστική χώρα, η κακία διδαχθεί ως τρόπος ζωής και σκέψης, θα ήταν
ανούσιο να προσπαθήσεις να αναφερθείς σε ανισορροπίες και έλλειψη αυτοελέγχου σε επίπεδο
συνείδησης. Κι αυτό επειδή πολύ απλά το επίπεδο συνείδησης διαπλάθεται. Δεν επέρχεται
ξαφνικά από το πουθενά, αλλά ούτε και προϋπάρχει στον ανθρώπινο νου. Όταν λοιπόν
τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις για υγιή ανάπτυξη μιας Συνείδησης σε ένα κοινωνικό σύστημα,
τότε αν η ανάπτυξη αυτή δε συμβεί, ναι, μπορούμε πλέον να μιλάμε για έλλειψη ισορροπίας
ή ότι άλλο θες.
Όταν όμως οι προϋποθέσεις απουσιάζουν εξαρχής κι οι Συνειδήσεις διαπλάθονται μέσω ενός
χαοτικού συστήματος Κουκουρουκου-χώρας, τότε η όποια απαίτηση, το όποιο συμπέρασμα, η όποια
κατηγοριοποίηση, επειδή ακριβώς αναγκαστικά εμπεριέχει στην όλη σύγκριση τον ογκόλιθο
της Κουκουρούκου, είναι λειψά και άρα λανθασμένα ή συμπτωματικά ορθά.
Είναι σαν να βλέπεις έναν φτωχό κι αμόρφωτο και να θεωρείς ότι είναι εκ γεννετής ανίκανος
να διαβάσει, παρόλο που αδυνατείς να γνωρίζεις το κατά πόσο θα ήταν χειρότερος ή καλύτερος
από εσένα, σε έναν φανταστικό κόσμο όπου όλοι θα λάμβαναν τα ίδια ερεθίσματα, διαπαιδαγώγηση,
φροντίδα κτλ.
Τέλος, η Συνείδηση δεν παύει να διαπλάθεται από την γέννηση μέχρι και τον θάνατό μας.
Κι έχω νομίζω καλά επιχειρήματα να πω, αλλά ελπίζω να εκληφθεί ως αυτονόητο ;).
[quote user="Nikos Apomakros" post="366191"]"...Η νέα έρευνα έδειξε ότι οι ψυχοπαθείς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους ανθρώπους, έχουν λιγότερη φαιά ουσία στις περιοχές εκείνες του εγκεφάλου που είναι σημαντικές για την κατανόηση των συναισθημάτων και των προθέσεων των άλλων......
Η συγκριτική μελέτη έδειξε ότι οι ψυχοπαθείς έχουν σημαντικά μικρότερη ποσότητα φαιάς ουσίας στον πρόσθιο προμετωπιαίο φλοιό και στις κροταφικές περιοχές, σε σχέση τόσο με τους μη ψυχοπαθείς εγκληματίες, όσο και με τους υγιείς που δεν έχουν τελέσει εγκλήματα.....
Τα πιο βίαια εγκλήματα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, εκτελούνται από μία μικρή ομάδα ατόμων που ανήκουν στην κατηγορία είτε των «θερμοκέφαλων» (όσοι έχουν διαταραγμένη αντικοινωνική προσωπικότητα αλλά όχι ψυχοπάθεια), είτε των «ασυγκίνητων» με την ψυχρή καρδιά (που είναι και ψυχοπαθείς).[/quote]
Νίκο, εδώ στο αρχικό ποστ αναφέρεται ήδη ότι κάποιες κατηγορίες ανθρώπων αδυνατούν εκ φύσεως να λειτουργήσουν ενοποιημένα. Άρα για ποιά εξέλιξη σε επίπεδο συνείδησης να μιλήσουμε? Αφού υπάρχει χαμηλή νοημοσύνη προφανώς και διαφορετική αντίληψη των ερεθισμάτων από τη στιγμή που υπάρχουν διαταραχές και προβλήματα διχασμού του Εγώ, άρα θα μπορούσε και εκ προοιμίου να υπάρχει αποξένωση-διάσπαση από το συμπαντικό κέντρο του εαυτού.
Νομίζω πως δεν είπα κάπου αυτό που αναφέρεις ότι: ''όποιος μισεί είναι αποξενωμένος από τον εαυτό του''. Και για να διευκρινίσω, όποιος έχει μειωμένη ενσυναίσθηση ή υπάρχει ανικανότητα να αποσαφηνίσει την ανθρώπινη πραγματικότητα, ναι, εκεί υπάρχει το πρόβλημα της μη ενοποίησης.
[quote user="pixie" post="366277"]
Νίκο, εδώ στο αρχικό ποστ αναφέρεται ήδη ότι κάποιες κατηγορίες ανθρώπων αδυνατούν εκ φύσεως να λειτουργήσουν ενοποιημένα. Άρα για ποιά εξέλιξη σε επίπεδο συνείδησης να μιλήσουμε? Αφού υπάρχει χαμηλή νοημοσύνη προφανώς και διαφορετική αντίληψη των ερεθισμάτων από τη στιγμή που υπάρχουν διαταραχές και προβλήματα διχασμού του Εγώ, άρα θα μπορούσε και εκ προοιμίου να υπάρχει αποξένωση-διάσπαση από το συμπαντικό κέντρο του εαυτού.
Νομίζω πως δεν είπα κάπου αυτό που αναφέρεις ότι: ''όποιος μισεί είναι αποξενωμένος από τον εαυτό του''. Και για να διευκρινίσω, όποιος έχει μειωμένη ενσυναίσθηση ή υπάρχει ανικανότητα να αποσαφηνίσει την ανθρώπινη πραγματικότητα, ναι, εκεί υπάρχει το πρόβλημα της μη ενοποίησης.[/quote]
Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο είπα "δεν καλύπτεις κάθε περίπτωση". Γιατί ενώ δέχομαι τα άνωθι,
με ελάχιστη διαφοροποίηση, έχω διαπιστώσει ότι η κακία δεν υπάρχει μόνο σε ανθρώπους
που ανήκουν στη κατηγορία αυτή.
Σε όλους τους άλλους λοιπόν, που αποτελούν μια δραματική πλειοψηφία, ενώ η συναίσθηση
και η συνείδηση θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα αυξημένη γιατί έχουν την δυνατότητα, αυτό
είτε δε συνέβη, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται η όποια αντικοινωνική νοοτροπία, ή συνέβη
αλλά με διαστρεβλωμένο τρόπο. Μη νομίζεις δηλαδή ότι μια ανεπτυγμένη συναίσθηση ή συνείδηση
λειτουργεί οπωσδήποτε υπέρ της κοινωνικότητας κι όχι επιβλαβώς.
Θες ένα καλό επιχείρημα; Πάρε παράδειγμα τον εθνικισμό ή κάθε είδους φανατισμό. Σε καμία
περίπτωση δεν μπορείς να πεις ότι κάθε Έλληνας που αισθάνεται κακία απέναντι σε Αλβανούς,
Πακιστανούς, Τούρκους, κτλ είναι ανισόρροπος ψυχολογικά ή ανίκανος να έχει συναίσθηση ή
συνείδηση. Η ίδια τους η ζωή ανάμεσα σε ομοεθνείς αποδεικνύει ότι η συναίσθηση και συνείδησή
τους είναι μια χαρά. Κι όμως, απέναντι σε συγκεκριμένες κοινωνικές "ομάδες" που έχουν άλλα
χαρακτηριστικά, συνείδηση και η συναίσθηση εξαφανίζονται, θαρρείς και δεν έχουν κανέναν ρόλο
να παίξουν.
Παρομοίως δεν θα μπορούσες να πεις κάτι τέτοιο για το μίσος που αναπτύσσεται
ανάμεσα στις θρησκείες, ανάμεσα σε έθνη ή ακόμα και σε ομοεθνείς αθλητικές ομάδες ή και
περιοχές μιας χώρας. Ότι δηλαδή ΟΟΟΟΛΟΙ αυτοί οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από ανικανότητα
ανάπτυξης συναίσθησης και συνείδησης.
Αν λοιπόν δεχτούμε ότι είναι παράλογο η πλειοψηφία του πληθυσμού της Γης να είναι ανίκανη να
έχει συνείδηση ή συναίσθηση, το επόμενο στο οποίο πρέπει να στραφούμε είναι το τι συνέβαλλε
ώστε αυτά να εκλείψουν ή να μην αναπτυχθούν κατά τον δέοντα τρόπο κι έτσι να βρίσκει τον
χώρο και τον τρόπο η κακία κι οτιδήποτε παρόμοιο, όχι απλά να αναπτύσσεται, αλλά και να φωλιάζει.
Εκεί ακριβώς έρχεται αυτό που λέω. Ότι δηλαδή η διαπαιδαγώγηση είναι αυτή που θα σου αναπτύξει την
Συνείδηση αλλά και την Συναίσθηση, ακόμα και την αντίληψη γενικότερα. Και δεν εννοώ απλά το σχολείο.
Αλλά και οικογένεια, κύκλο συγγενών, φίλων, συμμαθητών, συμφοιτητών, γειτονιάς, εργασίας, γενικότερα
του οποιουδήποτε έρχεται σε επαφή με το υποκείμενο.
Εσύ η ίδια είπες:
ΠαράθεσηΚάποτε θεωρούσα ότι σε τέτοιου είδους συμπεριφορές έφταναν άτομα της σκοτεινής ζώνης με κτηνώδη συστατικά κοινώς υπάνθρωποι ανίκανοι εκ φύσεως ίσως να βιώσουν κάποιο ουσιαστικό νόημα. Σήμερα πιστεύω πως η ίδια η κοινωνία μας είναι ούτως ή άλλως σχιζοειδής και συνεπώς αναγκάζει όλους μας να γινόμαστε λίγο ως πολύ ηθοποιοί και να ζούμε βάσει ενός σεναρίου που άλλοι δεν κατανοούν, άλλοι επιβιώνουν λαμβάνοντας τους μηχανισμούς του συστήματος ως μοναδική πραγματικότητα, άλλους τους αρρωσταίνει η πνευματική αλλοτρίωση κλπ.
Είσαι πολύ κοντά. Απλά δεν είναι σχιζοειδής. Είναι "αμόρφωτη" όσον αφορά στις φιλοσοφικές προσεγγίσεις σημαντικών εννοιών, συνθηκών και καταστάσεων. Κανονικά δεν θα έπρεπε να πω "αμόρφωτοι" αλλά "δύσμορφοι".Γιατί παίρνουμε "μορφή", αλλά δεν είναι η πρέπουσα ούτε κατά προσέγγιση. Ξαναλέω. Θα σε εξέπλησσε το πόσο διαφορετικό επίπεδο συναίσθησης και συνείδησης θα είχαν άτομα που κρίνεις τώρα ως "ανίκανα" να την έχουν, αν είχες τη δυνατότητα να τα "μεταφέρεις" σε μια ιδανική κοινωνία έστω και τώρα, όπου θα λάμβαναν τελείως διαφορετική διαπαιδαγώγηση και "σήματα".
Θυμήσου τον "Άρχοντα των μυγών". Αν συναίσθηση και συνείδηση υπό "Κακές Συνθήκες" μπορούν να μειώνονται ή και να εξαλείφονται, έτσι μπορούν υπό "Καλές Συνθήκες" να αυξάνονται και υπό "Ιδανικές Συνθήκες" να τελειοποιούνται.
Έτσι λέω...
Αν τώρα είμαι λάθος... ε, σιγά τα ωά. Άλλο ένα λάθος δεν θα κάνει την διαφορά ;)
Πώς τα λες... πώς τα λες! ;-) :smile: Και έτσι όπως το θέτεις δεν μπορώ παρά να συμφωνώ μαζί σου σε πολλά. Βεβαίως η τοποθέτησή μου είχε να κάνει περισσότερο με το αρχικό ποστ που αναφέρεται σε συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων και στις πράξεις της ομάδας αυτής.
Και δεν καταδικάζω κανέναν και τίποτα, απλά δεν νομίζω ότι είναι εύκολο να διεγείρει κάποιος την πνευματική εξέλιξη των ατόμων αυτών, να τους μάθει να συντονίζουν τα αντικρουόμενα στοιχεία μέσα τους, να εξισορροπούν την ενέργειά τους και να επικοινωνούν με τρόπο αντικειμενικό έστω και σε βασικά πράγματα.
Γενικότερα τώρα... Πιστεύω στη δύναμη της συνειδητότητας, την θεωρώ άκρως θεραπευτική αυτή την πορεία της αναζήτησης. Πιστεύω επίσης στην κατανόηση και σε έναν προσανατολισμό ανοιχτής σχέσης με τους άλλους. Δυστυχώς η μορφή της κοινωνίας όπως υπάρχει σήμερα δεν βοηθάει και πολύ ή να το πω καλύτερα δεν είναι σε θέση να καταλάβει τη δυναμική που υπάρχει πίσω από αξίες και συμπεριφορές των μελών της... που πιθανόν κάποια στιγμή - έχοντας την αίσθηση πως πνίγονται ή αδικούνται ή δεν αναγνωρίζεται η προσπάθειά τους κλπ.- να προβούν και σε πράξεις κακίας επειδή νιώθουν τα ίδια ότι δεν μπορούν να εκφραστούν μέσα από τις γελοίες εξωτερικότητες που αλαζονικά σχεδόν προβάλλει ως μοντέλο ύπαρξης.
[quote user="pixie" post="366283"]
Δυστυχώς η μορφή της κοινωνίας όπως υπάρχει σήμερα δεν βοηθάει και πολύ ή να το πω καλύτερα δεν είναι σε θέση να καταλάβει τη δυναμική που υπάρχει πίσω από αξίες και συμπεριφορές των μελών της... που πιθανόν κάποια στιγμή - έχοντας την αίσθηση πως πνίγονται ή αδικούνται ή δεν αναγνωρίζεται η προσπάθειά τους κλπ.- να προβούν και σε πράξεις κακίας επειδή νιώθουν τα ίδια ότι δεν μπορούν να εκφραστούν μέσα από τις γελοίες εξωτερικότητες που αλαζονικά σχεδόν προβάλλει ως μοντέλο ύπαρξης.[/quote]
Κι όχι μόνο. Να σου πω την αλήθεια... έχω την πεποίθηση ότι ο βασικός λόγος που οι άνθρωποι ωθούνται σε άσχημα συναισθήματα, σκέψεις και κατόπιν και πράξεις, είναι η Σύγκριση.
Ίσως να ακούγεται γελοίο, αλλά η Σύγκριση επιφέρει Διαφοροποίηση της οποίας δυστυχώς το αποτέλεσμα είναι η Διάκριση, αρνητική και θετική. Επειδή σε "αμόρφωτες" κοινωνίες, συνέπεια της Διάκρισης είναι κάθε είδους ανισότητα, πχ στον σεβασμό, στην εκτίμηση, στην αντιμετώπιση του άλλου, ακόμα και στα συναισθήματα απέναντί του, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται στους μεν αρνητικά συναισθήματα, όπως απογοήτευση και φόβος (συναισθηματικές "μήτρες), αίσθημα αδικίας, αίσθηση απόσχισης (λόγω αναξιότητας ή μη αποδεκτής διαφορετικότητας) κτλ, ενώ ταυτόχρονα στο άλλο άκρο, αναπτύσσονται ναρκισσισμός, ακαταδεξία κ.α.
Λόγω της ανισότητας, αρχίζει και η λειτουργία της αυτοεκτίμησης και αυτοβελτίωσης όχι για αλτρουιστικούς λόγους όπως θα έπρεπε, αλλά καθαρά εγωκεντρικούς, για προσωπική ανάδειξη δηλαδή στο επιλεγμένο κοινωνικό σύνολο, για ευρεία αποδοχή από αυτό ή έστω απλή ενσωμάτωση, αλλά και για τους υλικούς καρπούς που μπορεί να συνοδεύουν όλα αυτά. Ταυτόχρονα και λόγω του ισχυρού αισθήματος της αυτοσυντήρησης, παράγονται επιθυμίες και σκέψεις για προώθηση ανειλικρινών εικόνων του Είναι, προκειμένου να επιτευχθεί πάση θυσία η αποδοχή αυτή, μιας και θεωρείται, έστω υποσυνείδητα, ως το υπέρτατο αγαθό.
Στην ουσία από όλα τα παραπάνω αρχίζει το πρόβλημα, για τους υγιής οργανισμούς τουλάχιστον. Αν η Κοινωνία ήταν ώριμη, η Διαφορετικότητα δεν θα επέφερε και Διάκριση, αλλά ακόμα κι αν την επέφερε θα ήταν με τρόπο τέτοιο ώστε να μην δημιουργούνται ανισότητες, υλικές ή μη. Σε μια Κοινωνία ώριμη, η αξία της κάθε μονάδος/μέλους θα ήταν ίση, ασχέτως με την διαφοροποίηση στη προσφορά της. Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο σεβασμός θα ήταν ισόποσος προς άπαντες, αφού καθένας θα προσέφερε αυτό που μπορεί εκ φύσεως και θα ήταν απόλυτα αποδεκτός γι' αυτό που είναι. Σε συνδυασμό με την απόλυτα ισότιμη αντιμετώπιση/ανταμοιβή/παροχή, κανείς δεν θα είχε κανένα όφελος στο να δράσει αντικοινωνικά, διότι πολύ απλά κανείς δεν θα είχε το δικαίωμα να έχει κάτι παραπάνω από τον άλλο. Η διαπαιδαγώγηση θα αφορούσε στο πως ακριβώς μπορεί η κάθε μονάδα να προσφέρει όσο περισσότερο μπορεί στο σύνολο αλλά και σε άλλες μονάδες ξεχωριστά.
Θα μπορούσα να γράψω σελίδες με διάφορες λεπτομέρειες και όρους, αλλά δεν έχει νόημα. Μια τέτοια κοινωνία, παρόλο που το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο την πλησιάζει ιδιαίτερα, η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου νου την απέτρεψε από το να δημιουργηθεί. Γιατί ο ανθρώπινος νους επιθυμεί τόσο την Διάκριση, όσο και την Ανισότητα που την ακολουθεί για λόγους αυτοϊκανοποίησης. Κυρίως επειδή θεωρεί ότι θα αναδειχθεί ο ίδιος, αφήνοντας τους άλλους "πίσω". Αδυνατεί συνήθως να διανοηθεί το μέγεθος της ψευδαίσθησης που οι λέξεις "σημαντικότητα" και "αξία" εμπεριέχουν. Σκέψου δύο μυρμήγκια να σφάζονται μεταξύ τους για το ποιό από τα δύο είναι σημαντικότερο. Ή εξυπνότερο ή ισχυρότερο. Σίγουρα κάποιο από τα δύο είναι. Αλλά τελικά τι σημασία έχει; Κι αυτό δίνει κάποια παραπάνω αξία στο ένα από ότι στο άλλο; Όχι. Πόσο μάλλον αν ακόμα και την κοινωνία τους δεν την απασχολεί κάτι τέτοιο...
Ίσως λοιπόν τελικά, το βασικό πρόβλημά μας να είναι η αυτοϊκανοποίηση... για λάθος λόγους. Ίσως αν καταφέρουμε να αλλάξουμε το τι μας προκαλεί ικανοποίηση, να το μετατρέψουμε σε κάτι το ιδεώδες, ίσως τότε να διαμορφωθεί κάτι νέο και μάλλον απρόσμενο. Ακόμα και μια ιδανική Κοινωνία Ανθρώπων.
Λέμε τώρα...
Λίγο η σύγκριση όπως λες, λίγο οι διακρίσεις και οι θέσεις ζωής βάσει κάποιας κοινωνικής ιδιότητας... η ελαφρότητα του Είναι όπως θάλεγε και ο Κούντερα... οι χαμηλές δονήσεις στις επιλογές, ο εγωκεντρικός μηχανισμός, η δυναμική του εφήμερου ή του υλικού κέρδους ως πραγματικότητα - και μάλιστα όχι πάντοτε με καθαρές προθέσεις αλλά σε σχέση με την απώλεια του άλλου - και πάει λέγοντας σε στόχους καθολικούς κι όρους αβάσταχτους.
Θα ήταν μια δραματική ανατροπή η αλλαγή που αναφέρεις στο τέλος, όπως και κάθε εξιδανίκευση βέβαια. Να τελειώνουμε πια μ' αυτή την ασυλλόγιστη λεηλασία, την ψευδαίσθηση που θεωρούμε ζωή ενώ δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι 5 αισθήσεις μας, οι φτωχές και ανίδεες, που μας ξεγελάνε. Μακάρι... και να συναντιόντουσαν, λέει, οι άνθρωποι σε ένα πνευματικό ταξίδι, στην έκσταση μιας άγραφης σελίδας... να μπορούν να μάχονται δίχως ανώτερη δικαιολογία για κάθε διαλλεκτική χίμαιρα και κάθε συναίσθημα πλαταίνοντας την πορεία τους την ορατή και την αόρατη... στη διαισθητική σύλληψη της πραγματικότητας... κρατώντας ελάχιστες αντισταθμιστικές διαφυγές...
Εγώ ξέρω πως αν δεν υπάρχει χημεία μεταξύ δυο ανθρώπων, όσο κι αν ταιριάζουν φυσικά, με μαθηματική ακρίβεια αποκλίνουν συνεχώς.
[size=24][marquee direction=right]Ο jc στον κόσμο του[/marquee][/size]
[quote user="pixie" post="366371"]Λίγο η σύγκριση όπως λες, λίγο οι διακρίσεις και οι θέσεις ζωής βάσει κάποιας κοινωνικής ιδιότητας... η ελαφρότητα του Είναι όπως θάλεγε και ο Κούντερα... οι χαμηλές δονήσεις στις επιλογές, ο εγωκεντρικός μηχανισμός, η δυναμική του εφήμερου ή του υλικού κέρδους ως πραγματικότητα - και μάλιστα όχι πάντοτε με καθαρές προθέσεις αλλά σε σχέση με την απώλεια του άλλου - και πάει λέγοντας σε στόχους καθολικούς κι όρους αβάσταχτους.
Θα ήταν μια δραματική ανατροπή η αλλαγή που αναφέρεις στο τέλος, όπως και κάθε εξιδανίκευση βέβαια. Να τελειώνουμε πια μ' αυτή την ασυλλόγιστη λεηλασία, την ψευδαίσθηση που θεωρούμε ζωή ενώ δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι 5 αισθήσεις μας, οι φτωχές και ανίδεες, που μας ξεγελάνε. Μακάρι... και να συναντιόντουσαν, λέει, οι άνθρωποι σε ένα πνευματικό ταξίδι, στην έκσταση μιας άγραφης σελίδας... να μπορούν να μάχονται δίχως ανώτερη δικαιολογία για κάθε διαλλεκτική χίμαιρα και κάθε συναίσθημα πλαταίνοντας την πορεία τους την ορατή και την αόρατη... στη διαισθητική σύλληψη της πραγματικότητας... κρατώντας ελάχιστες αντισταθμιστικές διαφυγές...[/quote]
Αμήν
Δεν είναι ακατόρθωτο, ουτοπικό, καθαρά ιδεατό...
Το μόνο που χρειάζεται, είναι μια σωστή έναρξη.
Βέβαια... η Αρχή, δεν είναι το ήμισυ του παντός,
όπως συνηθίζουμε να λέμε, αλλά το Παν.
Για τους απόλυτα ντετερμινιστές τουλάχιστον.
Ελπίζω λοιπόν η Αρχή να συμπεριλάμβανε, στις επερχόμενες
συνέπειές της, κι ένα τέτοιο ... σχήμα ανθρώπινης αντίληψης,
συναίσθησης, βούλησης, δράσης κι αλληλεπίδρασης.
Επειδή η άγνοια γεννά τις πιθανότητες, στην απόλυτη άγνοια,
τα πάντα είναι πιθανά.
ΥΓ: Έχω την εντύπωση πάντως ότι μετά τα όσα είπα, κάποιος ευκόλως
θα συνέχεε ντετερμινισμό με μοιρολατρεία. Δεν έχουν καμμία σχέση πέραν
του ότι κάποιος ημιτελώς ντετερμινιστής, παρερμηνεύοντας σημαντικά
σημεία της θεώρησης αυτής, ενδέχεται να υπέπεφτε στη μοιρολατρεία,
έχοντας πλούσιο φυσικά και το στοιχείο της μεμψιμοιρίας.
Έχεις δίκιο για την άγνοια, εμένα βέβαια με τρομάζει περισσότερο η ημιμάθεια και η κακή χρήση των πληροφοριών και μάλιστα από υγιή άτομα. :razz:
Με τρομάζουν επίσης τα άτομα που μεταφέρουν ενεργειακά ρεύματα χαμηλής συχνότητας και μακιγιάρουν με μανιακή ικανοποίηση την ανοησία που πάντα βρίσκει τους απολογητές της.
(http://www.a33.gr/files/images/5112/maths1.gif)
(http://www.a33.gr/files/images/5112/maths2.gif)
[quote user="pixie" post="366426"]Έχεις δίκιο για την άγνοια, εμένα βέβαια με τρομάζει περισσότερο η ημιμάθεια και η κακή χρήση των πληροφοριών και μάλιστα από υγιή άτομα. :razz:
Με τρομάζουν επίσης τα άτομα που μεταφέρουν ενεργειακά ρεύματα χαμηλής συχνότητας και μακιγιάρουν με μανιακή ικανοποίηση την ανοησία που πάντα βρίσκει τους απολογητές της.[/quote]
Συμφωνώ και επαυξάνω.
Η ξερολίαση όμως, φαινόμενο των καιρών μας, αλλά και η απόλυτα αρνητική ενέργεια των επίμονων στις θέσεις τους που επιτίθενται σε κάθε διαφορετική με την δική τους άποψη, δυστυχώς είναι πολλάκις χειρότερη τελικά από την όποια ημιμάθεια. Πρόκειται μάλλον για την χειρότερη μορφή της.
(Γι' αυτό το "σημείο των καιρών μας", δεν είμαι και απόλυτα βέβαιη. Ίσως να συνέβαινε πάντα. Απλά σήμερα να είναι πολύ περισσότερα τα μέσα που βρίσκει για να εκφραστεί. Όπως κάθε τι άλλο, εξάλλου ;-) ).
Εγώ πάντως επειδή βλέπω το ποτήρι μισοάδειο κι όχι μισογεμάτο...
δεν είμαι ημιμαθής ξερόλας αλλά ημιαμαθής :mryellow:
'' Ημιαμαθής''...
Τάχα δεν κρύβει κι αυτό μια υπόνοια καθαρής γνώσης?
Όπως και κάθε ατέλεια... Δεν είναι μια μορφή τελειότητας?
Έτσι κι αλλιώς οι "ατέλειες" είναι ανθρώπινη επινόηση προκειμένου να εκφραστεί το αθέμιτο και
να διευκρινιστεί/επιδιωχθεί το (υποκειμενικότατο εννοείται) ιδεατό.
Ξέρω ειμαι off topic, αλλά στη Φυσική τους ρημάξανε φέτος στις Πανελλήνιες!
[quote user="Nikos Apomakros" post="366191"]Η κριτική για τις σκέψεις, αποφάσεις, κινήσεις και πράξεις των άλλων είναι πολύ ευκολότερη από την μελέτη, παραδοχή αλλά και πλήρη κατανόηση των πραγματικών αιτιών που τις προκαλούν..........................................
Κάποτε θα μάθουμε. Κι όταν θα καταλάβουμε τι ακριβώς μάθαμε, τότε μόνο θα ξέρουμε πότε να λέμε "γνωρίζω" και θα πάψουμε τις κατακρίσεις.
"...Η νέα έρευνα έδειξε ότι οι ψυχοπαθείς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους ανθρώπους, έχουν λιγότερη φαιά ουσία στις περιοχές εκείνες του εγκεφάλου που είναι σημαντικές για την κατανόηση των συναισθημάτων και των προθέσεων των άλλων. [/quote]
Ως προς την έννοια της ενσυναίσθησης, εκείνο που έχω να πω είναι πως συνυπάρχει με τον ορθολογισμό.
Αν κάποιος σκέφτεται μόνο τον εαυτό του και είναι προσηλωμένος στο προσωπικό του όφελος δεν νομίζω πως είναι σε θέση να αντιληφθεί πέραν του εαυτού του πολύ δε περισσότερο να συμμετέχει βιωματικά στα προβλήματα των άλλων αφού δεν αισθάνεται καν πως τον αφορούν.
Η έλλειψη ενσυναίσθησης δεν έχει να κάνει λοιπόν μόνο με δυσλειτουργίες και ψυχολογικά ασταθείς ανθρώπους εκ γενετής, αλλά και με άτομα μορφωμένα, δημιουργικά με μια σαφή κοινωνική επίφαση που όμως δεν γνωρίζουν τον τρόπο να κατανοούν μπαίνοντας στη θέση του άλλου ή είναι ανώριμα για μια ολοκληρωμένη κοινωνική συναλλαγή.
Από έλλειψη ενσυναίσθησης φυσικά παρατηρούνται σήμερα όλα τα σημεία παρακμής στις ανθρώπινες σχέσεις, όπως πχ. η χωριστική διάθεση, η απομόνωση, η καχυποψία ή η αδιαφορία και η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας.