Βότκα: το "νεράκι" που κατέκτησε τον κόσμο

[papi]

Βότκα: το «νεράκι» που κατέκτησε τον κόσμο
 Ρώσοι, Πολωνοί και Σουηδοί ερίζουν για την πατρότητά της, οι Αμερικανοί φρόντισαν για την ευρεία διάδοσή της και οι απανταχού λάτρεις του αλκοόλ απολαμβάνουν το ουδέτερο σε άρωμα, χρώμα και γεύση ποτό - σκέτο, σε κοκτέιλ, ακόμα και για να συνοδεύουν το φαγητό τους.

Το διάφανο, κρυστάλλινο απόσταγμα που έχει κατακτήσει τον κόσμο ξεκίνησε την πορεία του από τους λαούς της Βόρειας Ανατολικής Ευρώπης που αναζητούσαν ένα αλκοολούχο ποτό για τους ατέλειωτους παγωμένους χειμώνες. Το κρασί και η μπίρα δεν άντεχαν. Πάγωναν! Χρειάζονταν κάτι πραγματικά «υψηλόβαθμο». Η λέξη βότκα πρωτοχρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ένα απόσταγμα από σπόρους δημητριακών που παρασκευαζόταν για φαρμακευτικούς σκοπούς. Αν θέλουμε, πάντως, να δώσουμε έναν ορισμό της βότκας, μπορούμε να πούμε ότι είναι απόσταγμα φυτικών προϊόντων, κυρίως δημητριακών, μη παλαιωθέν, άχρωμο και άοσμο. Το βασικό χαρακτηριστικό που καθορίζει την ποιότητα της βότκας είναι η ουδετερότητά της σε άρωμα, χρώμα και γεύση.


Από τη Ρωσία με αγάπη

Vodka σημαίνει «νεράκι» (από το voda = νερό). Αυτή είναι η ακριβής μετάφραση από τα Pωσικά της βότκας, της οποίας την πατρότητα οι Ρώσοι διεκδικούν σκίζοντας τα ιμάτιά τους, με αναφορές στον ίδιο τον Ιβάν τον Τρομερό, το 1450, στους Βογιάρους αλλά και στους Τσάρους που πειραματίζονταν σε αποστακτήρια μέσα στα παλάτια τους, με πολλαπλές αποστάξεις καταλήγοντας κάποια στιγμή, το 1780, στο φιλτράρισμα με άνθρακα που έδωσε άλλη καθαρότητα στη βότκα. Στα τέλη του 18ου και μέσα στον 19ο αιώνα η βιομηχανία της ήταν η πλέον ανεπτυγμένη τεχνολογικά του έθνους. Νέοι τύποι αποστακτήρων και νέες τεχνικές «εισάγονται» από τη Δυτική Ευρώπη, χρησιμοποιείται μη αποσταγμένο νερό και με νόμο του 1920 ένα καθαρό απόσταγμα σίκαλης 40% Αlc. χωρίς αρωματικά πρόσθετα καθιερώνεται ως η γνήσια Ρωσική Βότκα.

Χρησιμεύει και ως after shave!

Oσο επιμένουν οι Ρώσοι για την πατρότητα της βότκας, άλλο τόσο επιμένουν και οι Πολωνοί, διεκδικώντας με ζήλο και ντοκουμέντα τη... μητρότητα, παρουσιάζοντας γραπτές αποδείξεις χρονολογούμενες από το 1400, από τις οποίες προκύπτει η παραγωγή βότκας -wodka στα Πολωνικά- σχεδόν έναν αιώνα νωρίτερα. Εκεί, ονομαζόταν okowita από το λατινικό aqua vita, δηλαδή το νερό της ζωής, και τη χρησιμοποιούσαν ποικιλοτρόπως. Εντριβές, κοιλόπονοι, άγχη θεραπεύονταν με ένα - δυο ποτηράκια. Eκεί, γύρω στα 1535, μάλιστα, εμφανίστηκε το πρώτο after shave που διαφημιζόταν ως «βότκα για να ξεπλένεις το πρόσωπο μετά το ξύρισμα»! Η πορεία της παραγωγής ακολουθεί και εδώ τα ρωσικά μονοπάτια. Εποχή ακμής ήταν τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι εξαγωγές φτάνουν στο αποκορύφωμά τους. Ακόμα και οι Ρώσοι σιγοπίνουν τις βότκες, που οι ευφάνταστοι Πολωνοί αρωματίζουν με μικρές ποσότητες αποσταγμάτων φρούτων.

Η μία και μοναδική Σουηδέζα

Τρίτη σε σειρά διεκδίκησης έρχεται η Σουηδία, που φέρει τα διαπιστευτήριά της για παραγωγή βότκας από τον 15ο αιώνα. Για να ακριβολογήσουμε, μιλάμε για υψηλόβαθμο απόσταγμα με την τοπική ονομασία brannvin που χρησιμοποιούσαν ως συστατικό, μαζί με τη μαύρη μπαρούτη, για τα μουσκέτα της εποχής. Oταν αργότερα δημιουργούνται αποστακτήρια για πόσιμο αλκοόλ, όλοι κατανοούν ότι προηγείται η μπαρουτοβιομηχανία στην κατάκτηση νομίμων αδειών απόσταξης και παραγωγής. Αυτή είναι η πιο «εκρηκτική» περίοδος της βότκας. Η οικιακή απόσταξη είναι μέρος της σουηδικής ζωής. Το 1830 καταγράφονται 175.000 δηλωμένα αποστακτήρια σε μια χώρα με λιγότερους από 3.000.000 κατοίκους! Σήμερα η Σουηδία έχει μια ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά βότκας και είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον πώς έχει φτάσει σ' αυτό το επίπεδο, όταν η σύγχρονη σουηδική βότκα παράγεται αποκλειστικά και μόνο από το Vin & Spirits (οίνος και αποστάγματα) κρατικό μονοπώλιο.

Tο «νεράκι» περνάει τον Ατλαντικό

Oχι, οι ΗΠΑ δεν διεκδικούν τη μητρότητα της βότκας, κατέχουν όμως αναμφισβήτητα την πρώτη θέση στην κατανάλωσή της και στη διάδοσή της στο δυτικό κόσμο. Το «νεράκι» διέσχισε τη «μεγάλη θάλασσα» μόλις στις αρχές του 20ού αιώνα μέσω μεταναστών από την Ανατολική Ευρώπη. Μετά την άρση της ποτοαπαγόρευσης η εταιρεία Heublein αγοράζει τα δικαιώματα της Smirnoff από τον Λευκορώσο μετανάστη ιδιοκτήτη της και «ρίχνει» τη βότκα στην αμερικανική αγορά το 1933. Η ανταπόκριση είναι πολύ μικρή, μέχρι που λίγα χρόνια αργότερα ακούγεται το διαφημιστικό σλόγκαν]Premium, η νέα γενιά[/color]

Premium και super premium είναι η νέα γενιά στις βότκες. Προέρχονται συνήθως από σιτηρά μικρής, ελεγχόμενης παραγωγής και συγκεκριμένης προέλευσης. Αποστάζονται αρκετές φορές είτε σε άμβυκες είτε με συνεχή απόσταξη, είτε με συνδυασμό και των δύο μεθόδων, έτσι ώστε το τελικό προϊόν να κρατήσει κάποια αρώματα της πρωτογενούς ύλης, ενώ παράλληλα να έχει μαλακιά γεύση και απόλυτη καθαρότητα. Αυτό επιτυγχάνεται με πολλαπλά στάδια ελέγχου. Αν διαπιστωθεί λάθος, πετιέται ολόκληρη η παρτίδα. Σε όλα τα παραπάνω οφείλεται και η διαφορά στην τιμή τους σε σχέση με τις απλές βότκες. Oπως έχουμε πει, το χαρακτηριστικό της ποιοτικής βότκας είναι η ουδετερότητα. Στις premium βότκες όμως μπορούμε να διακρίνουμε τη γλυκύτητα της σίκαλης, την ουδέτερη λιπαρότητα του σιταριού, τα εσπεριδοειδή του σταφυλιού. Ποια θα προτιμήσετε, είναι ζήτημα προσωπικού γούστου. Οι παραγωγοί προτείνουν τις super premium βότκες στα κοκτέιλ, σκέτες με λίγο παγωμένο νερό, ακόμα και για να συνοδεύουν φαγητό.


Tα κλασικά κοκτέιλ της βότκας


Bloody Mary

• 6/10 χυμός ντομάτας
• 3/10 βότκα
• 1/10 χυμός λεμονιού,
• 1 κουταλάκι του καφέ Worcestershire sauce,
• 2 σταγόνες Tabasco
• αλάτι σέλινου, αλάτι, πιπέρι

Σ' ένα μεγάλο, ψηλό ποτήρι (tumbler) βάλτε 4 παγάκια. Προσθέστε το χυμό λεμονιού, τη Worcestershire sauce, τη βότκα και το Tabasco. Ανακατέψτε. Προσθέστε το χυμό ντομάτας και, ανάλογα με το γούστο σας, αλάτι, πιπέρι και αλάτι σέλινου. Ανακατέψτε ξανά. Βάλτε ένα τρυφερό κλαράκι σέλινου με τα πράσινα φυλλαράκια του και σερβίρετε. Αυτό είναι τo κλασικό κοκτέιλ του hang-over.

Cosmopolitan

• 40 ml βότκα
• 20 ml grand marnier ή cointreau
• 10 ml χυμός λάιμ
• 20 ml χυμός cranberry

Χτυπήστε καλά τα υλικά στο σέικερ με πάγο και σερβίρετε σε ποτήρι του κοκτέιλ χωρίς καμία γαρνιτούρα. Το Cosmopolitan είναι ένα εξίσου διάσημο με το Martini κοκτέιλ, κλασικό σερβίρισμα των κοσμικών συγκεντρώσεων.

Screwdriver

• 50 ml βότκα
• 100 ml φρεσκοστυμμένο χυμό πορτοκαλιού καλά σουρωμένο
• σκληρά παγάκια

Γεμίστε ένα ψηλό φαρδύ ποτήρι με τα παγάκια. Ρίξτε σιγά σιγά τη βότκα ανάμεσά τους και στη συνέχεια το χυμό πορτοκαλιού. Ανακατέψτε πάρα πολύ καλά (αυτό είναι το μυστικό). Θρυλικό κοκτέιλ που λέγεται ότι πήρε το όνομά του από έναν Τεξανό πετρελαιοπαραγωγό που ανακάτεψε κάποτε το ποτό του με ένα κατσαβίδι (screwdriver).

White Russian

• 50 ml βότκα
• 50 ml Kahlua
• 100 ml κρέμα γάλακτος
• δύο μπάλες παγωτό βανίλια
• σκληρά παγάκια

Σε δύο χαμηλά ποτήρια (old fashioned) βάλτε τα παγάκια και μοιράστε τη βότκα, την Kalhua και την κρέμα. Ανακατέψτε και βάλτε από πάνω το παγωτό. Σερβίρεται με καλαμάκι. Eνα παλιό, κλασικό κοκτέιλ για μετά το φαγητό που γνώρισε δόξες πριν εμφανιστούν τα κρεμώδη έτοιμα ποτά (Bailey's κ.λπ.).Τέλεια συνοδός για λίγα πιάτα

Μπορείτε να πιείτε βότκα με]

• Μοσχάρι Στρογγανώφ.
• Σολομό μαριναρισμένο σε λεμόνι ή ταρτάρ σολομού.
• Με όλα τα είδη αυγών ψαριού, από αυγοτάραχο Μεσολογγίου έως το καλύτερο χαβιάρι.
• Με όλα τα καπνιστά ψάρια.
• Πέστροφες, χέλια, ρέγκες κ.λπ.
• Με μοσχαρίσιο μπιφτέκι ταρτάρ με αυγό.
• Με σαλάτα από λαχανικά τουρσί.
• Με πικάντικα συκωτάκια πουλιών.
• Με την παραδοσιακή πηχτή από χοιρινό.

Μάθετε τα μυστικά της

Η βότκα είναι ένα κατ' εξοχήν μοναχικό ποτό. Στα κοκτέιλ αγαπάει μόνο τους χυμούς φρούτων και λαχανικών και τα σιρόπια. Μην την ανακατέψετε με άλλο αλκοολούχο ποτό, εκτός ορισμένων -ελαχίστων- εξαιρέσεων.

Αν πίνετε τη βότκα σκέτη με πάγο, προτιμήστε μία με ουδέτερο χαρακτήρα. Προσθέστε μια φετούλα λεμόνι.

Σε ένα martini, cosmopolitan, vodkatini προτιμήστε μια premium βότκα με αρωματικό χαρακτήρα.

Η πιο παλιά γνωστή αρωματική βότκα είναι η Zubrowka πολωνικής προελεύσεως αρωματισμένη με Bison grass, ένα είδος αρωματικής πόας που φυτρώνει μόνο στο δάσος Bialowieska στην Ανατολική Πολωνία, όπου συχνάζουν οι τελευταίοι βίσονες της Ευρώπης. Οι Πολωνοί την πίνουν σκέτη και παγωμένη ή με παγωμένο χυμό μήλου.