Η Τέχνη της Σύγκρουσης

[cowboissa]

«Από τις διαφορές γεννιέται η πιο όμορφη αρμονία» είχε πει ο Ηράκλειτος. Σήμερα οι νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στις ερωτικές σχέσεις μας καλούν να δούμε τη σύγκρουση υπό άλλο πρίσμα και να ανακαλύψουμε τη θετική, δημιουργική πλευρά της.

Αγαπάτε ο ένας τον άλλο, αυτό όμως δεν είναι - όπως αποδεικνύεται - αρκετό για να σας προφυλάξει από καβγάδες και συγκρούσεις. Κι όταν η θύελλα ανάμεσα σας καταλαγιάσει και μείνετε μόνη σας, νιώθετε την ίδια ακριβώς ένταση, την ίδια οργή που νιώθατε και πριν. «Δεν θα έπρεπε ο καβγάς να με έχει ηρεμήσει;» αναρωτιέστε. «Δεν θα έπρεπε στο τέλος της έντονης συζήτησης να έχουμε καταλήξει κάπου;»

Φαίνεται σαν η σύγκρουση ή - ακόμα χειρότερα - μια ήρεμη και «πολιτισμένη» συζήτηση να μην οδηγούν πουθενά. Σαν να μην ανταλλάσσετε απόψεις, θέσεις και αντιλήψεις, αλλά σαν να απαγγέλλει ο καθένας το μονόλογο του, κλεισμένος μέσα στο μικρόκοσμο του, ανίκανος να δει ή να ακούσει τη θέση του άλλου. Κι αυτό σας αφήνει με μια αίσθηση μάταιου. Ανικανοποίητου. Σας φθείρει και σας πονά.

Είναι λοιπόν η σύγκρουση μάταιη; Μήπως εξίσου μάταιη είναι και η προσπάθεια σας να επικοινωνήσετε με τον σύντροφο σας; Μήπως θα ήταν καλύτερα να το πάρετε απόφαση ότι με αυτόν τον άνθρωπο δεν μπορείτε τελικά να υπάρξετε από κοινού;

Ξεχάστε αυτές τις ερωτήσεις. Ξεχάστε τες και αντ' αυτών κάντε στον εαυτό σας μία και μοναδική ερώτηση: Μήπως τελικά συγκρούεστε με λάθος τρόπο;

«Το σημαντικότερο πρόβλημα δεν είναι η διαφωνία που υπάρχει ανάμεσα σε μας και τον σύντροφο μας, αλλά ο τρόπος που την επεξεργαζόμαστε και η προσπάθεια μας να βρούμε τη λύση εκείνη που θα είναι αποδεκτή και δίκαιη και για τους δύο» μας λέει η κλινικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια Ντόρα Μίνου. «Οι συγκρούσεις σε μια ουσιαστική σχέση έχουν ως στόχο και ως αποτέλεσμα τη βαθύτερη κατανόηση, την «κοντινότητα» και το σεβασμό μεταξύ των δύο συντρόφων. Εξάλλου πολλές φορές, μέσα από έναν εποικοδομητικό καβγά, βλέπουμε να αναζωπυρώνεται το πάθος στη σχέση και να έρχεται πιο κοντά ο ένας στον άλλο» συμπληρώνει η κ. Μίνου.

Η διαφορετικότητα ως αιτία προστριβών
Στην κοινωνική μας ζωή υπεραμυνόμαστε του δικαιώματος στη διαφορετικότητα. Κατακρίνουμε τις απόλυτες, άκαμπτες συμπεριφορές και θεωρητικά υποστηρίζουμε το δικαίωμα στην προσωπική επιλογή. Αυτός άλλωστε είναι ο μηχανισμός για κάθε δημοκρατική κοινωνία, η αρχή κάθε δημοκρατικού ανθρώπου. Πόσο «δημοκράτες» όμως είμαστε μέσα στις προσωπικές μας σχέσεις; Πόσο δεχόμαστε στην πράξη αυτό που υποστηρίζουμε στη θεωρία, ότι δηλαδή οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους στον τρόπο που αντιλαμβάνονται, σκέφτονται και αντιδρούν στα γεγονότα;

Αρκεί λοιπόν να δεχτούμε ότι οι προστριβές, οι καβγάδες και οι διενέξεις αποτελούν συστατικά στοιχεία της σχέσης ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς ανθρώπους, πόσω μάλλον στη σχέση ενός ζευγαριού που από τη φύση της παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. «Μία σχέση, όπου οι φανεροί καβγάδες είναι ελάχιστοι ή και ανύπαρκτοι, δεν σημαίνει ότι είναι και πιο υγιής σε σύγκριση με μία άλλη όπου συναντάμε περισσότερες συγκρούσεις» υποστηρίζει η κ. Μίνου και συμπληρώνει:

«Ωστόσο στην εποχή μας, που το θέμα των σχέσεων απασχολεί όλο και περισσότερο ειδικούς και μη ενώ συχνά κάνουμε λόγο για την τέχνη της αγάπης και του έρωτα, δεν ευαισθητοποιούμαστε στην τέχνη της σύγκρουσης».

Γιατί δεν με καταλαβαίνει;
Σύμφωνα με την κ. Μίνου, οι λόγοι που μπορεί να συμβάλλουν στη δυσκολία κάποιου να επικοινωνήσει με τον σύντροφο του είναι οι ακόλουθοι:

• Τα βιώματα που φέρει από την πατρική του οικογένεια (έλλειψη διαλόγου ανάμεσα στα μέλη της, μη ενίσχυση του αυθορμητισμού κ.λπ.).

• Η έλλειψη ψυχολογικής ωριμότητας. Το άτομο στερείται αυτογνωσίας, δεν έχει διάθεση να συνεργαστεί, αδυνατεί να έρθει στη θέση του / της συντρόφου, υπερβάλλει και δεν βάζει όρια στον εγωκεντρισμό και τον εγωισμό του.

• Ο φόβος και η ανασφάλεια για το πώς θα τον αξιολογήσει ο/η σύντροφος του.

• Η χαμηλή αυτοεικόνα, με άλλα λόγια η αδυναμία κάποιων ανθρώπων να εστιάσουν στον εαυτό τους και να αφουγκραστούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Αυτή εξάλλου είναι και η αιτία να μην ξέρουν τι ακριβώς θέλουν.

Ρίχνοντας «λάδι στη φωτιά»
Τα συνηθέστερα λάθη που κάνουμε κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης:
• Ξεκινάμε τη διαφωνία για ένα συγκεκριμένο λόγο και στη συνέχεια ξεφεύγουμε από το θέμα για να αναφερθούμε σε προηγούμενα προβλήματα ή παρελθοντικά παράπονα.

• θεωρούμε ότι εμείς έχουμε όλο το δίκιο με το μέρος μας και ο άλλος όλο το άδικο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην ακούμε τη δική του οπτική και, κατά προέκταση, να παραβλέπουμε την αμοιβαία υπευθυνότητα.

• Δεν εκφράζουμε τα πραγματικά συναισθήματα μας (πόνο, θυμό, λύπη) κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ή μετά από αυτή, με αποτέλεσμα να μένουν ως ζημιογόνα απωθημένα.

• Προχωρούμε σε έναν επιφανειακό συμβιβασμό, χωρίς στην πραγματικότητα να έχουμε συμφωνήσει με τον άλλο.

• Μέσα μας αναγνωρίζουμε μετά από κάποιο σημείο το λάθος μας, δεν το παραδεχόμαστε όμως για λόγους γοήτρου.

• Εστιάζουμε περισσότερο στον σύντροφο μας και τα λάθη του και όχι στον εαυτό μας και στο πώς αισθανόμαστε. Από τα χειρότερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε είναι να θίγουμε τα ευαίσθητα σημεία του άλλου για να ενδυναμώσουμε τη δική μας θέση.

• Υψώνουμε τον τόνο της φωνής μας και μετατρέπουμε την έντονη συζήτηση σε επίθεση και κατηγορίες. Το μόνο που πετυχαίνουμε έτσι είναι να κάνουμε τον άλλο να νιώσει ότι

τον επικρίνουμε ή τον δικάζουμε, με αποτέλεσμα να υιοθετεί κι εκείνος αμυντικοεπιθετική στάση.

• Έχουμε στο μυαλό μας κάποια «λύση» που θα ανακηρύξει εμάς «νικητές» και δεν αποδεχόμαστε την οπτική του άλλου.

Ανακαλύπτοντας την τέχνη της σύγκρουσης
Προτάσεις για εποικοδομητική διαφωνία:
• Μια αραβική παροιμία λέει «στο θυμό σου ποτέ μην ενεργείς». Οι θυμωμένοι άνθρωποι δεν ακούν. Οφείλετε λοιπόν να δώσετε χρόνο στον εαυτό σας και στον σύντροφο σας ώστε να ηρεμήσετε. Επανέλθετε στο θέμα όταν θα είστε και οι δύο νηφάλιοι.

• Εξηγήστε καθαρά τη θέση σας αποφεύγοντας να σαρκάζετε, να επιρρίπτετε ευθύνες και κατηγορίες, να γενικεύετε, να κριτικάρετε και να δίνετε χαρακτηρισμούς στον σύντροφο σας.

• Μείνετε στην ουσία της διαφωνίας εστιάζοντας σε ένα γεγονός κάθε φορά.

• Καλό είναι να μιλάμε, ακόμη καλύτερο όμως είναι να ακούμε τον άλλον. Κι όταν λέμε να ακούμε, εννοούμε να προσπαθούμε πραγματικά να αντιληφθούμε τι εννοεί, με βάση όσα γνωρίζουμε για τον άνθρωπο που έχουμε απέναντι μας κι όχι όταν μιλάει να προετοιμάζουμε τη δική μας απάντηση.

• Μην ξεχνάτε ότι στόχος είναι να δοθεί λύση στο πρόβλημα και όχι να επικρατήσει κάποιος από τους δύο. Ενδεχομένως η συναισθηματική φόρτιση να σταθεί εμπόδιο σε αυτή σας την προσπάθεια, ωστόσο προσπαθήστε να έχετε ως οδηγό τη λογική και όχι την παρόρμηση.

• Αποφύγετε τη διαφωνία ενώπιον τρίτων. Είναι μαθηματικά αποδεδειγμένο ότι οι εντάσεις ενισχύονται όταν βρίσκονται και άλλοι παρόντες.

• Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ή και μετά μη διστάσετε να αναφερθείτε στα θετικά του άλλου και στην έκφραση της αγάπης του. Αντίστοιχα, αν εκείνος δείξει ότι κατανοεί τη θέση σας, μη διστάσετε να του δείξετε την ευγνωμοσύνη σας.

• Αν, παρ' όλα αυτά, το χάσμα των απόψεων σας δεν γεφυρώνεται, καταλήξτε στο ότι συμφωνείτε πως διαφωνείτε! Αυτό μπορεί να μη λύνει το πρόβλημα, είναι όμως μια καλή προσωρινή λύση για να αποφευχθούν περαιτέρω εντάσεις.

• Τέλος, κατανοήστε ότι το πρόβλημα αφορά αμφότερους. Γι' αυτό και η λύση που θα καταλήξετε πρέπει να είναι δίκαιη και για τους δύο αλλά και κοινά αποδεκτή.

[pixie]

Κάθε αφορμή για άσκοπη σύγκρουση ανάμεσα στα μέλη μιας σχέσης, όσο αναπόφευκτη κι αν φαίνεται, θα πρέπει να αποφεύγεται. Ακόμα κι αν γίνεται με τη μορφή εξελιγμένης τέχνης.

Και κυρίως ο βρώμικος πόλεμος, δεν είναι ποτέ λύση στα προβλήματα!
Δεν νομίζω ότι κερδίζει κάποιος προκαλώντας έναν καυγά. Ειδικά όταν το ύφος είναι επικριτικό, προσβλητικό ή μοχθηρό στο όνομα - υποτίθεται - του δικαίου.

 ;-)

[katinaki]

Θέλω να πιστεύω ότι τα ίδια ισχύουν και σε φιλικές σχέσεις.
Καλό είναι να ξεκαθαρίζουμε τις θέσεις μας, τα πιστεύω μας να λέμε τις διαφωνίες μας, αποφεύγοντας τις συγκρούσεις.

Άσκοπη σύγκρουση? δηλαδή επιδιωκόμενη?  :|  μπα... μακριά από μένα!

[κώστας]

μακριά από μένα

και κοντά σε μένα:
το επιδιωκόμενο δεν λέω άσκοπο.

[pixie]

Λέει κάπου παραπάνω για τα άτομα που προκαλούν καβγάδες:


'Ελλειψη ψυχολογικής ωριμότητας, ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεικόνα...

Εδώ θα συμφωνήσω, συμπληρώνοντας και τη λέξη στενόμυαλα...

Αυτοί που ξεκινούν μια διένεξη και ταμπουρώνονται γενικώς πίσω από μικροδιαφορές για νάχουν να αναλώνονται, είναι δυστυχώς τέτοια άτομα, εννοώντας πως έχουν αυτά τα στοιχεία...