Περί Ωφελιμισμού...

[pixie]

Υπάρχει αρκετός υποκειμενισμός στην ερμηνεία των κανόνων του ωφελιμισμού και τα άτοπα είναι αρκετά, όταν δεν τηρούνται με σαφήνεια όροι και προϋποθέσεις ηθικού κεφαλαίου.

Ο ωφελιμισμός ορίζεται από τους νόμους της συνεπειοκρατίας [consequentialist], είναι δλδ. εκείνο το σύστημα ηθικών αξιών που στηρίζεται όχι μόνο στις πράξεις αλλά και στις συνέπειες των πράξεων.

Αν κινηθεί όμως κανείς βάσει της λογικής πως όλα επιτρέπονται χάριν της προσωπικής ωφέλειας, τότε η γραμμή είναι κυνική, παραμερίζεται ό,τι δεν εξυπηρετεί, και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στηρίζονται κυρίως στο παιχνίδι της έξυπνης μπλόφας και σε ανάλογες στρατηγικές.


Κυρίως στον επιχειρησιακό τομέα, όπου υπάρχει στυγνός αθέμιτος ανταγωνισμός, τίποτα δεν καταγράφεται τυχαία αφού βασικός στόχος είναι το οικονομικό κέρδος ή το κοινωνικό προφίλ, συνεπώς δεν υπάρχουν και πολλά περιθώρια. Όσοι μιλούν τη σκληρή γλώσσα της ''αγοράς'' και του εμπορίου λειτουργούν συνήθως απρόσωπα, οι ηθικές βάσεις εύκολα καταστρατηγούνται κι αυτό που υπερισχύει είναι κυρίως ο νόμος του επιχειρησιακού παιχνιδιού.

'Αλλωστε, γενικότερα, η ηθική εξηγείται με υποκειμενικά κριτήρια και με τελείως αυθαίρετο τρόπο. Και μου ήρθε στο μυαλό μου τώρα το αξίωμα του John Stuart Mill, για παράδειγμα, ο οποίος έλεγε ''μεγαλύτερη ευδαιμονία για μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων''! 'Οπερ μεθερμηνευόμενον? Αν μια πράξη προσφέρει στην ευδαιμονία των ανθρώπων, τότε είναι ηθικά καλή?

[fortune]

Στον επιχειρησιακο τομεα οπως αναφερεις υπαρχει οντως σε αρκετες περιπτωσεις  ο αθεμιτος ανταγωνισμος.
Πολλες φορες βλεπεις οτι ακομα και συμφωνιες μεταξυ εταιρειων ιδιας δραστηριοτητας καταστρατηγουνται ,καθως καποια σπαει πρωτη  την σιωπηρη συμφωνια για πωληση σε τιμες προιοντων ανω του κοστους  και πουλα κατω απ αυτο.Ετσι για καποιο διαστημα η αγορα γινεται ανω κατω.
Εδω ομως θελω να τονισω οτι το ηθος των στελεχων της καθε εταιρειας ειναι εκεινο ,που τελικα θα οδηγησει την αγορα σε συνθηκες υγιους ελευθερου συναγωνισμου,χωρις μοναδικη εφεση στο κερδος αυτο καθ αυτο.

Ειναι πολλες οι εταιρεις βλεπεις ,που εχουν μεγαλη κοινωνικη δραστηριοτητα και οχι μονο.Θα γνωριζεις οτι πολλες εταιρειες πρωτοστατουν στρατηγικα και μονιμα σε ενεργειες ,που ανεβαζουν το βιωτικο επιπεδο και συνεισφερουν στην περιβαντολογικη προστασια, αποδεχομενες ακομα και μικροτερα κερδη,απ αυτα ,που θα μπορουσαν να εχουν ,αν δεν συμμετειχαν σε ολα τα προαναφερθεντα.
Ο στοχος βλεπεις στο μακροπροθεσμο οικονομικο περιβαλλον για επιχειρησεις με μελλον και οραμα και με σοβαρο στρατηγικο σχεδιασμο ,δεν ειναι μονο το υψιστο  κερδος.
Ασφαλως η παραμετρος μεγιστοποιησης του αξονα κοστους ωφελειας ,που παραπεμπει στην αρχη της αριστοποιησης(με το μικροτερο κοστος δηλ,να προσπαθησουμε να εχουμε την μεγιστη ωφελεια  για την επιχειρηση μας και τις δραστηριοτητες της) ,ειναι υπαρκτη.Δεν ειναι ομως το μονο ζητουμενο.

Ο ωφελιμισμος επικρατει για spot σχεσεις ,που εκει τα στελεχη της καθε πλευρας κοιτουν να αποκομισουν τα μεγαλυτερα ωφελη ,που μπορουν υπερ της εταιρειας τους.Οταν ομως μιλαμε για σχεσεις ζωης και μεγαλης χρονικης διαρκειας δεν ισχυουν τα παραπανω καθως σε σχεσεις τετοιου ειδους στις διαπραγματευσεις, τα στελεχη ,κοιτουν να εξυπηρετειται κυριως  ο παραγοντας win to win.Αυτο σημαινει απλα,οτι ναι θα κερδισω και εγω αλλα θα κερδισει και ο αλλη πλευρα.Ετσι ολοι απολαμβανουν κομματι της πιτας και η αγορα αναπτυσεται υγιως.

fortune.

[pixie]

Θεός το χρήμα λοιπόν και ''το επικερδές εστί αγαθόν''! Ποιός Αριστοτέλης, ποιός Καντ, ποιές αρετές και ποιά δεοντολογική ηθική! :sad:

Αν οι πράξεις μας έφτασαν να κρίνονται στυγνά από το τι κέρδη ή τι ευχαριστήσεις προσκομίζουν και μάλιστα αυτό να φτάνει σε συλλογικό επίπεδο, αφού εδώ δεν μιλάμε πια για απλό ατομικισμό ή ηθικό φιλελευθερισμό, τότε είμαστε σε ένα πεδίο σκληρού υλισμού και πάνω από όλα το όφελος.
Το θεωρώ πολύ επικίνδυνο αυτό για το πνεύμα και τις αξίες των ανθρώπων. Δεν έχω αντίρρηση στο να προάγεται η ατομική ύπαρξη, αλλά αυτή η εικόνα του στοχευμένου κέρδους εξοργίζει την ευαισθησία μου. Δεν δέχομαι κάθε αξία να έχει κατεύθυνση πχ. το οικονομικό πεδίο και η ανθρώπινη αρετή να σέρνεται κάπου παραδίπλα ως φτωχοδιάβολος.
Βρίσκω εξίσου πρόστυχα και τα γκαλά και τις δήθεν φιλανθρωπίες που διοργανώνουν οι κυρίες της υψηλής κοινωνικά τάξης τη στιγμή που η ιδεολογία και κυρίως η ζωή τους - πρακτικές πλευρές - εκφράζει μια νοοτροπία άκρως καπιταλιστική!

[Nikos Apomakros]

[quote user="pixie" post="352082"]'Αλλωστε, γενικότερα, η ηθική εξηγείται με υποκειμενικά κριτήρια και με τελείως αυθαίρετο τρόπο. Και μου ήρθε στο μυαλό μου τώρα το αξίωμα του John Stuart Mill, για παράδειγμα, ο οποίος έλεγε ''μεγαλύτερη ευδαιμονία για μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων''! 'Οπερ μεθερμηνευόμενον? Αν μια πράξη προσφέρει στην ευδαιμονία των ανθρώπων, τότε είναι ηθικά καλή?[/quote]

Αλλάζω κάπως το περιεχόμενο της συζήτησης, αλλά θεωρώ πως η ουσία μένει ίδια. Μετά από ώρες αναζήτησης κατάφερα τελικά και βρήκα (κόντευα να σκάσω) κάτι που είχα γράψει και που θεωρώ απόλυτα σχετικό με αυτή τη τελευταία παράγραφο που κάνω quote από τα λεγόμενά σου.

...

//// "Οραματιστής" μοιάζει να είναι ένας αρκετά υποκειμενικός όρος, όπως τουλάχιστον το έχω
//// στο νου μου. Θεωρώ πως ο Χίτλερ ήταν (και πιθανότατα να είναι ακόμα) ένας οραματιστής
//// στα μάτια των Ναζί, ενώ για τον υπόλοιπο κόσμο δεν ήταν/είναι τίποτε άλλο πέρα από
//// παράφρων και στυγνός εγκληματίας... ή αυτό ήταν το εύκολο συμπέρασμα που "βόλευε" αρκετά.

//// Όταν συμφέροντα συγκρούονται, έννοιες με κυρίως θετική σημασία, αναβοσβήνουν
//// σα Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια, καθώς εξετάζουμε διαφορετικών ιδεολογιών, κρατών, κοινωνιών,
//// ανθρώπους που κρίνουν-κατακρίνουν "μεγάλες" προσωπικότητες.

//// Και η ερώτηση μου επ'αυτού είναι...

//// ο "οραματιστής" οφείλει να αναγνωρίζεται από μια πλειοψηφία; ή ακόμα και μια τραγική μειοψηφία
//// είναι ικανή να τον ορίζει; Ή μήπως "υπάρχει" (εν δυνάμει) ακόμα κι όταν κανείς δεν τον αναγνωρίζει;

//// Που ακριβώς βρίσκεται αυτή η "διαχωριστική" γραμμή του ποιός είναι και ποιός δεν είναι
//// "οραματιστής"; Δηλαδή... αν ένας σε θεωρεί οραματιστή... δεν είσαι... αν 587 σε θεωρούν;
//// Αν 1.013.234.145 ανθρώπων σε θεωρεί και 10.452.983 όχι; Κι αν είναι ακριβώς 50-50%;
//// Κομφούζιο;


Προσπαθώντας να ορίσουμε κάτι και ειδικά χρησιμοποιώντας αριθμούς ή "σύνολα",
το μόνο που μπορούμε  να καταφέρουμε είναι να το εξελίξουμε από αόριστα αληθινό...
σε οριστικά ψευδές.

[Nikos Apomakros]

Κι οφείλω να παραθέσω και το πως "έκλεισα" το θέμα...


//// Ο οραματιστής μπορεί να εκφράζει ένα σύνολο, ή μόνο τον εαυτό του κι
//// επίσης μπορεί να αντιτίθεται (και σχεδόν πάντα έτσι συμβαίνει) σε άλλα
//// σύνολα των οποίων τα συμφέροντα θίγονται έμμεσα ή άμεσα στο όραμά
//// του ή σε σύνολα τα οποία απλώς έχουν διαφορετικό "όραμα". Το σίγουρο
//// είναι ότι το ίδιο το "όραμα", παρόλο που ίσως εκφράζεται από έναν, οφείλει
//// να αφορά ένα σύνολο ως Βελτίωση κι όχι μια μονάδα, τον εαυτό του.

//// Πάντως...
//// Ακόμα κι αν αμφισβητηθεί η "Βελτίωση" ως συνέπεια "Οραμάτων", ακόμα κι
//// αν δηλαδή εξελιχθεί ως αρνητικό το όποιο αποτέλεσμα, ουδέποτε θα πρέπει να
//// αμφισβητηθεί το ίδιο το "Όραμα" εννοιολογικά. Διότι δεν εξαρτάται από τις
//// εκβάσεις, αλλά το προσδιορίζει απόλυτα η επιθυμία για τη Βελτίωση που θα
//// καρπωθεί ένα κοινωνικό σύνολο, όποιο κι αν είναι αυτό, με όποιο τρόπο κι
//// αν σκοπεύει τελικά να την καρπωθεί.


Στη συγκεκριμένη περίπτωση... και όσον αφορά στο:
"Αν μια πράξη προσφέρει στην ευδαιμονία των ανθρώπων, τότε είναι ηθικά καλή?"

α) Οφείλουμε να προσδιορίσουμε το κατά δύναμιν τι σημαίνει το "ηθικά καλή".
Γιατί το "ήθος" είναι κάτι ιδιαίτερα ρευστό κι αλλάζει από εποχή σε εποχή, από
την κάθε ιδεολογία/θρησκεία/φιλοσοφία σε άλλη κι από περιοχή σε περιοχή.

β) Οφείλουμε να διαχωρίσουμε την πράξη και το αποτέλεσμά της από τον αρχικό
σκοπό/στόχο. Συνέβη καλοπροαίρετα; Κακοπροαίρετα; Αδιάφορα; Συμπτωματικά;
Ατυχώς; Ως αποτέλεσμα αγνοίας δεδομένων που συνέβαλλαν δραστικά; κ.ο.κ.

γ) Ποιά είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων θα κρίνουμε μια πράξη; Θα την κρίνουμε
με βάση την μονάδα (προσωπικό ώφελος); ως κοινωνία (ελάχιστα ευρύτερο ώφελος);
ως σύνολο κοινωνιών (παγκοσμίου επιπέδου ώφελος); ως "θεοί" (περιλαμβάνοντας τυχόν
καλές/κακές επιδράσεις και στο περιβάλλον, πχ χλωρίδα/πανίδα, εναέριο και θαλάσσιο
χώρο κτλ);

δ) Ιδιαίτερα σημαντικό... Θα προσπαθήσουμε να την κρίνουμε βραχυπρόθεσμα,
μακροπρόθεσμα ή διαχρονικά; Κι είμαστε σε θέση από πλευράς γνώσεων κι αντίληψης
για μια τέτοια κριτική;

[pixie]

[quote user="Nikos Apomakros" post="352138"]"Οραματιστής" μοιάζει να είναι ένας αρκετά υποκειμενικός όρος, όπως τουλάχιστον το έχω
//// στο νου μου.

//// Όταν συμφέροντα συγκρούονται, έννοιες με κυρίως θετική σημασία, αναβοσβήνουν
//// σα Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια, καθώς εξετάζουμε διαφορετικών ιδεολογιών, κρατών, κοινωνιών,
//// ανθρώπους που κρίνουν-κατακρίνουν "μεγάλες" προσωπικότητες.

//// Και η ερώτηση μου επ'αυτού είναι...

//// ο "οραματιστής" οφείλει να αναγνωρίζεται από μια πλειοψηφία; ή ακόμα και μια τραγική μειοψηφία
//// είναι ικανή να τον ορίζει; Ή μήπως "υπάρχει" (εν δυνάμει) ακόμα κι όταν κανείς δεν τον αναγνωρίζει;

//// Που ακριβώς βρίσκεται αυτή η "διαχωριστική" γραμμή του ποιός είναι και ποιός δεν είναι
//// "οραματιστής"; Δηλαδή... αν ένας σε θεωρεί οραματιστή... δεν είσαι... αν 587 σε θεωρούν;
//// Αν 1.013.234.145 ανθρώπων σε θεωρεί και 10.452.983 όχι; Κι αν είναι ακριβώς 50-50%;
//// Κομφούζιο;


Προσπαθώντας να ορίσουμε κάτι και ειδικά χρησιμοποιώντας αριθμούς ή "σύνολα",
το μόνο που μπορούμε  να καταφέρουμε είναι να το εξελίξουμε από αόριστα αληθινό...
σε οριστικά ψευδές.[/quote]

Για μένα πχ. ο οραματισμός έχει να κάνει με την ελεύθερη ατομική συνείδηση και την προσωπική υπέρβαση. Δεν είναι εξωτερική εικόνα που χρειάζεται την κοινωνική επίφαση και την αναγνώριση του συνόλου.

Και εξαρτάται... Οραματιζόμαστε να κατακτήσουμε μια καλή θέση ζωής? Οραματιζόμαστε να συναντήσουμε την πραγματική φύση μας? Οραματιζόμαστε κατοχή υλικού πλούτου [βίλες, κότερα κλπ] ή μια κατάσταση, έναν χώρο, πέρα από τα όρια της προσωπικής ύπαρξης?

Το μέτρο αντίληψης, η ερμηνεία, όπως και η πορεία σε κάθε περίπτωση είναι διαφορετικά.

[pixie]

Η θεωρία του ωφελιμισμού εκφράζεται επίσης και με την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου. Για τον απλό λόγο ότι ένας ευγενής άνθρωπος με καλό χαρακτήρα είναι χαρισματικός και προς τους συνανθρώπους του, προσφέρει χαρά και ανταμοιβές, είναι γεμάτος δοτικότητα και κατανόηση, συνεπώς οι γύρω του ωφελούνται από αυτόν.

Δεν ξέρω βέβαια κατά πόσον είναι σωστό να επικρατεί η λογική κόστους και κέρδους στις ανθρώπινες σχέσεις και συνδιαλλαγές, αν θα πρέπει να εξετάζεται η αμοιβαιότητα και να υπολογίζεται η ισοτιμία [ωφελιμιστική ανταπόδοση].