Η Αθήνα στο πέρασμα από τον 19ο στον 20ο αιώνα

[KostasD33]

Η Αθήνα λίγο πριν το ξεκίνημα του 20ου αιώνα, το 1896, είχε πληθυσμό γύρω στους 123.000 κατοίκους. Εκείνη τη χρονιά θα διεξαχθούν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Ένα σημαντικό γεγονός για μια πόλη που προσπαθούσε να φανεί αντάξια του ένδοξου παρελθόντος της όμως ατένιζε με αισιοδοξία και το μέλλον.

Εν τω μεταξύ, πολλά είχαν μεσολαβήσει από την ανακήρυξη της Αθήνας ως πρωτεύουσα της Ελλάδας, το 1834.
Εκείνη την εποχή η Αθήνα δεν ήταν παρά ένας σωρός ερειπίων γύρω απ'την Ακρόπολη. Το Νοέμβριο του 1831 εγκαθίστανται στην Ελλάδα οι αρχιτέκτονες Σταμάτης Κλεάνθης και Εduard Schaubert με σκοπό να καταρτίσουν το πολεοδομικό τους σχέδιο για τη πόλη. Αυτό υποβλήθηκε για πρώτη φορά το 1833.

Η Αθήνα των Κλεάνθη-Schaubert είχε έκταση 2.890 στρέμματα με πρόβλεψη για 35-40.000 κατοίκους, αριθμός που θεωρήθηκε υπερβολικός εκείνη την εποχή.

Όμως, το συγκεκριμένο σχέδιο ήταν εξ'αρχής καταδικασμένο να μην εφαρμοστεί. Με τα προβλήματα που προέκυψαν σε σχέση με τις απαλλοτριώσεις και τις αντιδράσεις των ιδιοκτητών γης, η εφαρμογή του αποφασίστηκε να ανασταλεί το 1834. Στη συνέχεια έρχεται ο Βαυαρός αρχιτέκτονας Leo von Klenze που επιφέρει τις δικές του αλλαγές στο σχέδιο. Διαφοροποιήσεις στις λειτουργίες της πόλης και μείωση της συνολικής επιφάνειας στα 2.136 στρέμματα. Το σχέδιο Klenze εγκρίθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1834. Φυσικά οι τροποποιήσεις αυτού του σχεδίου δεν έλειψαν παρότι είχαν γίνει πολλές εκπτώσεις σε σχέση με το αρχικό (στένεμα λεωφόρων, μείωση χώρων πρασίνου κλπ) , ενώ ουσιαστικά καμία από τις προτάσεις και τα σχέδια μετά το 1834 δεν είχαν δυνατότητα εφαρμογής. Αυτό είχε ως συνέπεια και τη διατήρηση μεγάλου μέρους της Παλιάς Πόλης, που στο αρχικό σχέδιο των Κλεάνθη-Schaubert προβλεπόταν να απαλλοτριωθεί κατά το ήμισυ χάριν αρχαιολογικών ανασκαφών.

Όμως μαζί με τα "σχέδια" άρχισαν να παρουσιάζονται και τα τροποποιητικά διατάγματα τα οποία προσπαθούσαν να ανταποκριθούν στις πραγματικές δυσκολίες που προέκυπταν. Έτσι, με τροποποιητικό διάταγμα του 1837 αντιμετωπίστηκε το εκκρεμές ζήτημα των Ανακτόρων (σημερινή Βουλή), ώστε να χτιστούν στη θέση που βρίσκονται σήμερα. Ενιαίο σχέδιο με έγκριση εφαρμογής δεν υπήρξε ποτέ.
[img align=left]http://a33.gr/album_pic.php?pic_id=12496[/img]

Άποψη της Αθήνας γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα. Στο βάθος, τα Ανάκτορα.


 Η Αθήνα, αρχικά, αναπτύσσεται και επεκτείνεται με αργούς ρυθμούς. Από αρχιτεκτονικής πλευράς σημαντική ήταν η επικράτηση του νεοκλασικισμού, κυρίως με τη συμβολή των Γερμανών αρχιτεκτόνων.

Τη περίοδο 1880-1900 ο πληθυσμός της Αθήνας διπλασιάζεται. Η διαδικασία επέκτασης της πόλης δεν αλλάζει, με τμηματικές και ανεξέλεγκτες προσθήκες χωρίς μέριμνα. Με την αύξηση του πληθυσμού, πολλαπλασιάζονται και οι επιχειρήσεις πώλησης οικοπέδων (συνήθως εκτός σχεδίου), ενώ αυξάνεται και η οικοδομική δραστηριότητα. Μεταξύ του 1890 και του 1902 ο μέσος όρος αδειών οικοδομής που χορηγήθηκαν είναι 287 το χρόνο. Τη περίοδο μεταξύ 1903 και 1916 ο μέσος όρος αυξάνεται σε 478.

Παρ'όλα τα προβλήματα, η Αθήνα αποκτάει παράλληλα αέρα ευρωπαϊκής πρωτεύουσας μέσα από τα έργα του Τσίλλερ, των αδελφών Χάνσεν, αλλά και του Λ. Καυταντζόγλου (Πολυτεχνείο, Αρσάκειο κλπ).

[img align=right]http://a33.gr/album_pic.php?pic_id=12497[/img]



Η ανάπτυξη της Αθήνα ως τα τέλη της δεκαετίας του 1870, σε χάρτη του Kaupert, που εκδόθηκε το 1881.


[albumimg]12498[/albumimg][albumimg]12499[/albumimg] [albumimg]12500[/albumimg] [albumimg]12501[/albumimg] [albumimg]12502[/albumimg] [albumimg]12503[/albumimg] [albumimg]12504[/albumimg] [albumimg]12505[/albumimg] [albumimg]12506[/albumimg] [albumimg]12507[/albumimg] [albumimg]12508[/albumimg] [albumimg]12509[/albumimg] [albumimg]12510[/albumimg] [albumimg]12511[/albumimg] [albumimg]12512[/albumimg] [albumimg]12513[/albumimg]


[align=right]πηγή bill-files.blogspot.gr[/align]