Χαρταετός

[gon]

Χαρταετός
Την Καθαρή Δευτέρα, ο ουρανός, από άκρη σε άκρη στην Ελλάδα, γεμίζει με πολύχρωμα «πουλιά», τους χαρταετούς. Κατά την επικρατούσα άποψη, οι χαρταετοί είναι επινόηση των Ανατολικών λαών. Σε αυτές τις χώρες, η τέχνη της κατασκευής χαρταετών τελειοποιήθηκε, φτάνοντας στο σημείο να φτιάχνουν «ιπταμένους» δράκους, πουλιά, ψάρια, ζώα. Τους στόλιζαν με ευχές και επιθυμίες, και τις έστελναν με έναν αετό, όσο πιο κοντά μπορούσαν στον θεό. Προσάρμοζαν πάνω τους μικρές φλογέρες, οι οποίες σφύριζαν καθώς περνούσε από μέσα τους ο αέρας, κι ο ήχος που έβγαζαν πίστευαν ότι έδιωχνε μακριά τα κακά πνεύματα. Ή σήκωναν πολλούς μαζί αετούς στον ουρανό, με συνοδεία ύμνων, προσευχή και ικεσία στους θεούς τους. Ακόμα και σήμερα, δυο χιλιάδες χρόνια μετά, οι Κινέζοι πιστεύουν ότι πετώντας αετούς, θα διώξουν μακριά τους την κακή τύχη, και ότι όσο πιο ψηλά φτάσει ο αετός, τόσο πιο τυχεροί θα είναι. Στην Κίνα, η παράδοση λέει, ότι αετούς έφτιαχναν από το 1000 π.Χ. Η πρώτη όμως γραπτή μαρτυρία βρίσκεται σε κείμενο του 4ου π.Χ. αιώνα, το οποίο αναφέρει ότι κάποιος Κουνγκσού Φαν, κατασκεύασε ένα «ξύλινο πουλί» το οποίο πέταγε επί τρεις συνεχόμενες μέρες. Από πολύ νωρίς οι χαρταετοί εκτός από παιχνίδι ή την χρήση τους σε θρησκευτικές τελετές, άρχισαν να έχουν και πρακτικές εφαρμογές. Αναφέρεται ότι ο αυτοκράτορας Γουέν Χσούν Τι, έκανε πειράματα πτήσεων με αετούς, φτιαγμένους όμως όχι από χαρτί ή ύφασμα, αλλά από μπαμπού τους οποίους επάνδρωνε με κρατούμενους. Όσοι από αυτούς επιζούσαν των πτήσεων αυτών, κέρδιζαν την ελευθερία τους.
Αετοί που βασίζονταν πάνω στα ίδια σχέδια, χρησιμοποιήθηκαν σε ευρεία κλίμακα για στρατιωτικούς σκοπούς. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, οι χαρταετοί ήταν τόσο μεγάλοι και τόσο γερά κατασκευασμένοι, που μπορούσαν να σηκώσουν και να κρατήσουν στον αέρα για ικανό χρονικό διάστημα έναν στρατιώτη, προκειμένου να παρακολουθήσει τις κινήσεις του εχθρού, αλλά και για μετάδοση σινιάλων, από μια περιοχή σε μια άλλη.
Κατά την διάρκεια της δυναστείας των Χαν, κάποιος στρατηγός χρησιμοποίησε έναν αετό για τοπογραφικούς σκοπούς! Σκοπός του ήταν να καταλάβει ένα παλάτι, αλλά συναντούσε σθεναρή αντίσταση. Σκέφτηκε λοιπόν να κατασκευάσει ένα τούνελ, και να κάνει έφοδο στο παλάτι. Το βασικό του όμως πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσε να υπολογίσει το μήκος που θα έπρεπε να έχει το τούνελ αυτό, ώστε να βγει στο κέντρο του παλατιού. Σκέφτηκε λοιπόν το εξής: σήκωσε έναν χαρταετό στον αέρα, με την άκρη του σκοινιού του στο σημείο που θα ξεκινούσε το τούνελ και τον ίδιο τον χαρταετό να υπερίπταται πάνω από το παλάτι. Έτσι είχε ένα φανταστικό ορθογώνιο τρίγωνο. Κάνοντας μετά απλές γεωμετρικές πράξεις, μπόρεσε να υπολογίσει με ακρίβεια το μήκος του τούνελ.
Αυτό όμως που δεν ξέρουμε οι περισσότεροι, είναι ότι και κατά την ελληνική αρχαιότητα υπήρξαν δείγματα προσπαθειών κατασκευής αετών. Αναφέρεται ότι ο αρχιμηχανικός Αρχύτας, χρησιμοποίησε στις μελέτες του τον αετό. Ο Αρχύτας (440 - 360 π.Χ.) ήταν ένας μαθηματικός από τον Τάραντα, μαθητής του Πυθαγόρα που ασχολήθηκε και με πτήσεις. Θεωρείται ο τελευταίος αλλά και ο σημαντικότερος των Πυθαγορείων. Κείμενα του Αρχύτα λέγεται ότι μελετούσε και ο Γαλιλαίος. Επίσης σε ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής, υπάρχει παράσταση κόρης, η οποία κρατά στα χέρια της μια λευκή σαΐτα από το νήμα της, έτοιμη να την πετάξει.
Στην Ευρώπη ο χαρταετός εμφανίζεται γύρω στο 1400 μ.Χ. Τον έφεραν εξερευνητές που είχαν επιστρέψει από την Ασία. Βέβαια εκείνοι οι αετοί δεν ήταν όπως τους ξέρουμε σήμερα. Κι αυτό γιατί για να γίνει ο χαρταετός χρειάζεται πολύ και λεπτό χαρτί, το οποίο ήταν είδος πολυτελείας εκείνη την εποχή. Γι αυτό, οι αετοί κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα, ήταν φτιαγμένοι από πανί, όπως τα πανιά των πλοίων.
Γραπτές αναφορές για την παρουσία αετού στην Ευρώπη συναντάμε σε γερμανικά έγγραφα του 1450. Αργότερα, το 1606, ένας Ισπανός κληρικός έγραφε στο ημερολόγιο του, ότι τον χρησιμοποιούσαν σαν «παιχνίδι χαράς, την ημέρα του Πάσχα».
Μια γαλλική παράσταση του 1657 κι άλλη μια του 1807, μας δείχνουν παιδιά που παίζουν με χαρταετό. Από αυτό μπορούμε να υποθέσουμε, ότι τα πλουσιόπαιδα της Ευρώπης, που διέθεταν χαρτί, ξεκίνησαν πρώτα την ενασχόληση τους με την κατασκευή και το πέταγμα του αετού.
Όμως οι αετοί, φτιαγμένοι από χαρτί ή ύφασμα, χρησιμοποιήθηκαν και για επιστημονικούς σκοπούς.
Το 1752, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, διαπίστωσε με την βοήθεια ενός αετού, τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας και έφτιαξε το αλεξικέραυνο.
Το 1880 ο Αυστραλός Hargrave σχεδίασε τεράστιο αετό για μετεωρολογικές παρατηρήσεις.
Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, την μεγάλη γέφυρα του Νιαγάρα την ξεκίνησαν, περνώντας από την μια όχθη στην άλλη το πρώτο σκοινί δεμένο σε έναν χαρταετό.
Επίσης υπάρχουν αναφορές για πλοία που είχαν εξοκείλει σε ακτές και τα οποία απεγκλωβίστηκαν, αφού τους είχαν ρίξει ναυαγοσωστικά καλώδια με την βοήθεια αετών.
Έτσι οι χαρταετοί, παρόλο που στις μέρες μας τους συνδυάζουμε μόνο με το παιχνίδι, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως από τον άνθρωπο για πολλούς σκοπούς. Τους χρησιμοποίησαν για ψάρεμα, για να διεξάγουν μετρήσεις, για στρατιωτικούς σκοπούς, ακόμα και για να διεξάγουν επιστημονικά πειράματα.
Στις μέρες μας η κατασκευή του χαρταετού είναι εύκολη υπόθεση, σχετικές οδηγίες υπάρχουν στις σελίδες μας με τις κατασκευές.
Το πέταγμα του αετού την Καθαρή Δευτέρα είναι ένα όμορφο παιχνίδι, ένα γραφικό έθιμο, ένα πανηγύρι χρωμάτων στους ουρανούς μας. Ας το χαρούμε προσπαθώντας να στείλουμε και τον δικό μας αετό, ψηλά στον ανοιξιάτικο ουρανό, κοντά στον ήλιο.
Από τον Μη κερδοσκοπικό Οργανισμό που έχει σκοπό να μειώσει τα Παιδικά Ατυχήματα και τις δυσάρεστες συνέπειές τους "Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος", μεταφέρουμε τα εξής:
Για τα παιδιά μας Καθαρή Δευτέρα σημαίνει το έθιμο του Χαρταετού. Δυστυχώς, όμως, κάθε χρόνο, το έθιμο αυτό γίνεται αιτία σοβαρών ατυχημάτων. Προκειμένου να αποφύγουμε τέτοιου είδους ατυχήματα είναι σημαντικό:
- Να επιλέγουμε με προσοχή τον τόπο που θα πετάξουμε το χαρταετό. Ιδανικά, επιλέγουμε χώρους ανοιχτούς, μακριά από ηλεκτροφόρα σύρματα και γκρεμούς, και ποτέ ταράτσες. Η πτώση από ύψος αποτελεί έναν από τους πιο σοβαρούς τραυματισμούς που μπορεί να προκληθεί από το πέταγμα του χαρταετού.
- Σε περίπτωση που ο χαρταετός μπλεχτεί σε ηλεκτροφόρα σύρματα, σε καμία περίπτωση να μην προσπαθήσουμε να τον ξεμπλέξουμε, καθώς υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ηλεκτροπληξίας.
- Να επισημάνουμε στα παιδιά ότι το ίδιο το σκοινί του χαρταετού χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Ο χειρισμός του είναι δυνατόν να προκαλέσει δυσάρεστα ατυχήματα, όπως κόψιμο στα χέρια ή το λαιμό και εγκαύματα από την τριβή.

[gon]

Οδηγίες κατασκευής χαρταετού

Θα χρειαστούμε:
3 ελαφρά πηχάκια από ξύλο, περίπου 80 εκατοστά το καθένα
χαρτί ή πολύ λεπτό νάιλον
γερό σπάγκο
λεπτό σύρμα
κολλητική ταινία
χρωματιστά χαρτιά για την ουρά
Κατασκευή:
Στα άκρα από κάθε πηχάκι κάνουμε δυο μικρές εγκοπές.
Δένουμε γερά μεταξύ τους τα τρία πηχάκια από την μέση με τον σπάγκο, και αφήνουμε περίπου μισό μέτρο ακόμα να κρέμεται (επόμενο σχήμα).



Στην άκρη από το ένα πηχάκι στερεώνουμε γερά το σύρμα, και το περνάμε περιμετρικά γύρω από τον σκελετό του χαρταετού, κάνοντας μια στροφή με το σύρμα σε κάθε πηχάκι, εκεί που έχουμε κάνει την εγκοπή.
Φροντίζουμε όπως θα γυρίζουμε το σύρμα, οι αποστάσεις μεταξύ των άκρων από τα πηχάκια να διατηρούνται σταθερές, έτσι ώστε στο τέλος να έχουμε ένα κανονικό εξάγωνο.
Ακουμπάμε τον σκελετό πάνω στο χαρτί ή το πλαστικό, και το κόβουμε γύρω - γύρω του, αφήνοντας ένα περιθώριο 3-5 εκατοστών (επόμενο σχήμα).



Σε αυτό το σημείο, μπορούμε ν’ αφήσουμε την φαντασία μας ελεύθερη και να διακοσμήσουμε την επιφάνεια του χαρτιού όπως μας αρέσει, έτσι ώστε να έχουμε έναν μοναδικό χαρταετό. Μπορούμε να κολλήσουμε διάφορα διακοσμητικά, ή να ζωγραφίσουμε την σημαία της αγαπημένης μας ομάδας, πρόσωπα, πεταλούδες, πουλιά και ζώα.
Κατόπιν ξαναβάζουμε τον σκελετό πάνω στο χαρτί ή το πλαστικό, γυρίζουμε τα περιθώρια προς τα μέσα και τα κολλούμε με κολλητική ταινία.
Σε δυο άκρα (β & γ) στερεώνουμε σπάγκο, για να δέσουμε στην μέση του την ουρά. Προσέχουμε ώστε: αβ = αγ = γδ = βδ. Η ουρά πρέπει να είναι 3-4 φορές μακρύτερη από το μήκος του αετού, έτσι ώστε να έχει σταθερότητα όταν πετάει (επόμενο σχήμα).



Την ουρά μπορούμε να την κατασκευάσουμε, από λωρίδες που θα έχουμε κόψει από εφημερίδες ή χρωματιστά χαρτιά μεγέθους 20 Χ 20 εκατοστά, τα οποία δένουμε στον σπάγκο σε απόσταση περίπου 15-20 εκατοστών το ένα από το άλλο.
Στα αντίθετα άκρα από αυτά που δέσαμε την ουρά, (ε & ζ), δένουμε τα ζύγια. Εδώ πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα. Όλη η επιτυχία για το πέταγμα του αετού, βρίσκεται στα ζύγια του. Τα ζύγια, είναι δυο κομμάτια σπάγκος δεμένος στο άκρα ε και ζ, που το καθένα ενώνεται με τον σπάγκο που αφήσαμε να κρέμεται από το κέντρο του χαρταετού. Τα ζύγια πρέπει να σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο.
Στο σημείο της ένωσης δένουμε ένα γερό σπάγκο, την καλούμπα.
Βρίσκουμε ένα πλάτωμα μακριά από ηλεκτροφόρα σύρματα, γυρίζουμε τον χαρταετό μας κόντρα στον άνεμο και….. ΑΜΟΛΑ ΚΑΛΟΥΜΠΑ!

[gon]

Ο χαρταετός αυτός μπορεί να πετάει σε ελαφρύ αέρα




Τι θα χρειαστείτε:

Χαρτί περιτυλίγματος μονόχρωμο ή μια άσπρη πλαστική σακούλα αρκετά μεγάλη (τουλάχιστο 30x40 εκατοστά)
Δυο μικρά καλάμια 30 εκατοστά μήκος
Ψαλίδι ή χαρτοκόπτη
Διάφανη κολλητική ταινία 1,5 εκατοστά φάρδος
Λεπτό σπάγκο
Δυο κομμάτια όμορφη κορδέλα

Τι θα κάνετε:

1. Κόψτε το περίγραμμα του χαρταετού. Χρησιμοποιήστε ένα διπλωμένο χαρτί ή τον διπλωμένο πάτο μιας άσπρης πλαστικής σακούλας  





2. Διακοσμήστε το πάνω μέρος. Μπορείτε να κολλήσετε αυτοκόλλητα ή να το βάψετε με μαρκαδόρους. Σιγουρευτείτε ότι το πάνω μέρος του χαρταετού σας δείχνει κάπως έτσι (εικόνα 2), έτσι δεν θα κάνετε το σχέδιό σας ανάποδα.




3. Τοποθετείστε τα καλαμάκια προσεκτικά στην πίσω πλευρά του χαρταετού ώστε να έρχονται ακριβώς στις γωνίες. Κολλήστε με ταινία κάθε καλαμάκι όπως στην εικόνα . Η ταινία στο τελείωμα από τα καλαμάκια θα πρέπει να διπλώνει πάνω από τις άκρες του χαρταετού.




4. Χρησιμοποιείστεπερίπου 80 εκατοστά σπάγκο για να κάνετε το (ζύγι), τον οδηγό πλοήγησης και ισορροπίας του χαρταετού. Δέστε ένα χαλαρό κόμπο σε κάθε άκρη από το ζύγι για να βοηθήσετε το σπάγκο να αντέξει στο τράβηγμα, κάτω από την ταινία. Κολλήστε με την κολλητική ταινία τις άκρες του σπάγκου στην κάτω πλευρά του χαρταετού, όπως φαίνεται στην εικόνα 4. Πιέστε την ταινία σταθερά επάνω από κάθε άκρη του σπάγκου. Κολλήστε τις άκρες από τις ουρές στο τελείωμα από τα καλαμάκια όπως στην εικόνα.




5. Διπλώστε τον χαρταετό στη μέση κατά μήκος (χωρίς να τον τσακίσετε), ώστε να έρθουν για λίγο σε επαφή μεταξύ τους προσωρινά οι γωνίες που ενώνονται με το ζύγι. Βρείτε τη μέση του σπάγκου και δέστε μια μικρή θηλιά. Προσθέστε μετά την (καλούμπα) σας σ' αυτήν τη θηλιά.  




πηγη   http://www.noikokyra.gr/

[gon]

(Οι οδηγίες που ακολουθούν για την ιδιόχειρη κατασκευή του χαρταετού σας βασίζονται στο βιβλίο των εκδόσεων Καστανιώτη «Πολύχρωμοι Χαρταετοί» της σειράς «2002 Κατασκευές». Επίσης από το ίδιο βιβλίο έχει γίνει και η εικονογράφηση).

Προτού ξεκινήσετε αυτή την κατασκευή θα πρέπει να έχετε υπόψη σας πρώτα πρώτα ποια είναι τα μέρη του χαρταετού και τι ρόλο παίζει το καθένα στο σωστό πέταγμά του. Ακολουθήστε τις συμβουλές και κατακτήστε με σιγουριά τους ουρανούς.

Ο χαρταετός αποτελείται από το κυρίως στέλεχος, το οποίο ονομάζεται ιστίο, τον σκελετό, την ουρά, τα ζύγια, την καλούμπα, το σκοινί και, τέλος, τον κρίκο για τα ζύγια.

Το ιστίο είναι η επιφάνεια που εκτίθεται στον αέρα. Συνήθως το ιστίο είναι φτιαγμένο από πολύ ελαφρά υλικά, τα οποία όμως πρέπει να είναι ανθεκτικά για να μη σκίζονται με τις ισχυρές πιέσεις που δέχονται. Οσο πιο μεγάλος είναι ο αετός τόσο πιο μεγάλο και ανθεκτικό πρέπει να είναι το ιστίο.

Ο σκελετός του χαρταετού αποτελείται από τις βέργες. Οι βέργες είναι είτε κομμάτια από καλάμι είτε στρογγυλή βέργα από τα είδη χειροτεχνίας. Χρειαζόμαστε δύο βέργες, οι οποίες διασταυρώνονται μεταξύ τους σε ένα σταυρό που έχει ψηλά το κέντρο βάρους, όπως φαίνεται στο σκίτσο. Χρησιμοποιούνται για να μένει το ιστίο τεντωμένο. Πρέπει να είναι καλά στηριγμένες στο ιστίο και στο πίσω μέρος του ώστε αυτό να κολλάει με τον αέρα πάνω τους.

Το ζύγι είναι ένα σκοινί 70 περίπου εκατοστών που δένεται σε ίση απόσταση από τις άκρες του αετού και καταλήγει σε έναν κρίκο, ο οποίος το συνδέει με το μακρύ σκοινί που χρησιμοποιούμε για να ανέβει ψηλά. Αυτός ο κρίκος βοηθά να αλλάζει εύκολα η γωνία του αετού όταν φυσάει. Τόσο για τα ζύγια όσο και για το σκοινί που θα κρατάτε, προτιμήστε σπάγκο από λινάρι και όχι από συνθετικές ίνες. Πρώτον, είναι πιο ελαφρύς και, δεύτερον, είναι σταθερός και δεν ξεστρίβει με τη χρήση.

Καλούμπα είναι το κουβαράκι εκείνο στο οποίο τυλίγουμε το μεγάλο σκοινί. Είναι αρκετά χρήσιμη, αφού χωρίς αυτή πολύ εύκολα στρίβει το σκοινί ή μπερδεύεται ή μας πληγώνει τα χέρια.

Τέλος, το πιο βασικό σημείο για να ανέβει ο αετός είναι η ουρά. Αυτή είναι η απόληξη του χαρταετού και συνήθως φτιάχνεται από εφημερίδες, διάφανο χαρτί ή από οποιοδήποτε άλλο τύπο χαρτιού, που πρέπει όμως απαραίτητα να είναι ελαφρύ. Οσο πιο μακριά είναι η ουρά τόσο πιο ψηλά θα πάει ο αετός μας, γι' αυτό χρειάζεται προσοχή στην κατασκευή της.

Μετά από όλα αυτά μπορείτε να διακοσμήσετε τον αετό σας ζωγραφίζοντάς τον με μαρκαδόρους ή με μπογιά. Προσέξτε όμως να μη βαρύνει με την μπογιά το ιστίο γιατί τότε ο αετός δεν θα ανεβαίνει.

Τι θα χρειαστείτε
Χρειάζεστε διαφανές άσπρο χαρτί ή πλαστικό χαρτί σακούλας ή ακόμη και χαρτί αφίσας στο οποίο θα σχεδιάσετε το σχήμα του χαρταετού σας. Κόψτε το σχήμα του χαρταετού και κολλήστε το στη βέργα, αφού πρώτα δέσετε γερά τις βέργες σε σχήμα σταυρού. Ενισχύστε την κόλληση με κομμάτια κολλητικής ταινίας ή με λουρίδες χαρτιού που θα το κολλήσετε με ισχυρή κόλλα.

Δέστε τα ζύγια και περάστε τα μέσα στον κρίκο. Στον ίδιο κρίκο περάστε ένα λίγο μεγαλύτερο από τη διάμετρό του ξυλαράκι στο οποίο θα έχετε δέσει το σκοινί που θα καταλήγει τυλιγμένο στην καλούμπα. Τέλος, φτιάξτε από εφημερίδα ή από το ίδιο χαρτί που χρησιμοποιήσατε για το ιστίο τρεις ή τέσσερις ουρές του ίδιου μήκους και κολλήστε τις στο πιο χαμηλό σημείο του αετού. Θα ήταν καλό να κάνετε αρκετά μακριές ουρές και να τις κόψετε μετά την πρώτη δοκιμή.

Τι πρέπει να κάνετε αν:
1 Ο αετός σας δεν πετάει, τρέμει ή κάνει μεγάλους κύκλους και πέφτει κάτω:

* Προσθέστε ουρά.

* Κουνήστε τα ζύγια για να αλλάξετε τη γωνία του αέρα.

* Ο αέρας είναι πολύ δυνατός για το μοντέλο που έχετε κατασκευάσει.

2 Ο αετός σας αντιστέκεται στον αέρα αλλά ανεβαίνει με δυσκολία:

* Κουνήστε τα ζύγια ώστε να αλλάξετε τη γωνία του αέρα.

* Αφαιρέστε ουρά.

* Περιμένετε να φυσήξει δυνατότερος αέρας.

Αποφεύγετε να πετάτε χαρταετό κοντά σε σπίτια ή σε δρόμους γιατί μπορεί με οποιαδήποτε πρόσκρουση να χαλάσει, μην ξεχνάτε πως είναι φτιαγμένος από χαρτί στο μεγαλύτερο μέρος του. Επίσης μην πετάτε χαρταετό κοντά σε δέντρα και αποφύγετε τα ηλεκτροφόρα καλώδια ­ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να πάθετε ηλεκτροπληξία. Φοράτε γάντια όταν πετάτε χαρταετό γιατί καθώς το σκοινί ξετυλίγεται πολύ γρήγορα μπορεί να πληγώσει τα χέρια σας.

[gon]