Μπέρτολντ Μπρεχτ

[kuria]

Εγκώμιο στη μάθηση
 
Μάθαινε και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
 
Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
 
Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ Θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.

[kuria]

Ποτέ δε σε είχα αγαπήσει τόσο πολύ
 
Ποτέ δε σε είχα αγαπήσει τόσο πολύ,
όπως εκείνο το δείλι που σε άφησα
με κατάπιε το βαθυγάλαζο δάσος,
ψυχή μου,
που πάνω του, στα δυτικά,
κρέμονταν κιόλας
χλωμά τα άστρα.
 
Γέλασα αρκετά,
καρδιά μου,
γιατί συγκρούστηκα παίζοντας
με το σκυθρωπό πεπρωμένο
την ίδια ώρα
μέσα στο γαλανό δείλι του δάσους
αργοσβήναν κιόλας πίσω μου τα πρόσωπα.
 
Εκείνο το μοναδικό σούρουπο
όλα ήταν τόσο γλυκά
όσο δεν ήταν ποτέ ξανά να γίνουν
αλλά αυτό που μου απόμεινε είναι
μόνο πουλιά μεγάλα
που το δείλι
πετούν πεινασμένα στον
σκοτεινιασμένο ουρανό

[apol]

Αυτό θέλω να τους πω

 

Αναρωτιέμαι: γιατί να συζητάω μαζί τους;

ψωνίζουνε τη γνώση για να την πουλήσουν.

θέλουν να μάθουνε πού υπάρχει γνώση φτηνή

που να μπορούνε ακριβά να την πουλήσουν. Γιατί

να ενδιαφερθούνε να γνωρίσουν ό,τι

ενάντια στην αγοραπωλησία μιλάει;

 

Θέλουνε να νικήσουν.

Στη νίκη ενάντια τίποτα δε θέλουνε να ξέρουν.

Δε Θέλουνε άλλοι να τους καταπιέζουν,

Θέλουνε να καταπιέζουνε οι ίδιοι.

Δε θέλουνε την πρόοδο.

Θέλουνε την υπεροχή.

 

Πειθαρχούνε σ' όποιον

τους υπόσχεται πως θα μπορούνε να διατάζουν.

Θυσιάζονται

για να μπορέσει να μείνει όρθιος ο βωμός της θυσίας.

 

Τι να τους πω, σκέφτηκα. Αυτό

θέλω να τους πω, αποφάσισα.

[Bijoux]

ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ  
      ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Δεν είμαι άδικος, μα ούτε και τολμηρός.
Και να που, σήμερα. μου δείξανε τον κόσμο τους.
Μόνο το ματωμένο δάχτυλό τους είδα μπρός.
Και είπα ευθύς: "Μ' αρέσει ο νόμος τους".
Τον κόσμο αντίκρυσα μεσ' απ' τα ρόπαλά τους.
Στάθηκα κι είδα, ολημερίς, με προσοχή.
Είδα χασάπηδες που ήταν ξεφτέρια στη δουλειά τους.
Και σαν με ρώτησαν "Σε διασκεδάζει;", είπα:"Πολύ!"
Κι απο την ώρα εκείνη, λέω "Ναι" σε όλα.
Κάλλιο δειλός, παρά νεκρός να μείνω.
Για να μη με τυλίξουνε σε καμμιά κόλλα,
ό,τι κανένας δεν εγκρίνει, το εγκρίνω.
Φονιάδες είδα, κι είδα πλήθος θύματα.
Μου λείπει θάρρος, μα όχι και συμπόνια.
Και φώναξα, βλέποντας τόσα μνήματα:
"Καλά τους κάνουν- για του έθνους την ομόνοια!"
Να φτάνουν είδα δολοφόνων στρατιές
κι ήθελα να φωνάξω:"Σταματήστε!"
Μα ξέροντας πως κρυφοκοίταζε ο χαφιές,
μ' άκουσα να φωνάζω:"Ζήτω! Προχωρήστε!"
Δεν μου αρέσει η φτήνεια κι η κακομοιριά.
Γι' αυτό κι έχει στερέψει η έμπνευσή μου.
Αλλά στου βρώμικού σας κόσμου τη βρωμιά
ταιριάζει, βέβαια- το ξέρω- κι η έγκρισή μου.
 

Η μετάφραση ανήκει στον Μάριο Πλωρίτη απο το βιβλίο"Ποιήματα''

[isabella]

Άκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε
 

Άκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε.

Απ' αυτό βγάζω το συμπέρασμα πως είσαστε εκατομμυριούχοι.

Το μέλλον σας είναι σιγουρεμένο - το βλέπετε

μπροστά σας σ' άπλετο φως. Φρόντισαν

οι γονείς σας για να μη σκοντάψουνε τα πόδια σας

σε πέτρα. Γι' αυτό τίποτα δε χρειάζεται

να μάθεις. Έτσι όπως είσαι

εσύ μπορείς να μείνεις.

Κι έτσι κι υπάρχουνε ακόμα δυσκολίες, μιας κι οι καιροί

όπως έχω ακούσει είναι ανασφαλείς,

τους ηγέτες σου έχεις, που σου λένε ακριβώς

τι έχεις να κάνεις για να πας καλά.

Έχουνε μαθητέψει πλάι σε κείνους

που ξέρουν τις αλήθειες που ισχύουνε

για όλους τους καιρούς

μα και τις συνταγές που πάντα βοηθάνε.

 

Μιας και για σένα γίνονται τόσο πολλά

δε χρειάζεται ούτε δαχτυλάκι να κουνήσεις.

Βέβαια, αν τα πράματα ήταν διαφορετικά

Η μάθηση θα 'τανε υποχρέωσή σου.

[isabella]

Να καταπολεμάτε το πρωτόγονο

 

1

Λένε πολλοί ότι η εποχή είναι παλιά

αλλά εγώ πάντα ήξερα ότι είναι καινούρια

δεν ξεπετιούνται από τη γη μόνα τους

τα σπίτια που είναι ψηλά σαν τα βουνά

Τρέχουν πολλοί κάθε χρόνο στις πόλεις λες και

τους περιμένει κάτι σπουδαίο

και στις γελαστές ηπείρους.

Λένε παντού: Η μεγάλη και φοβερή θάλασσα

δεν είναι παρά λίγο νερό

Πρώτος εγώ πετώ πάνω από τον Ατλαντικό

αλλά είμαι σίγουρος ότι αύριο κιόλας

θα γελάτε με αυτή την πτήση

 

2

Κι όμως αυτή είναι η μάχη

ενάντίον του πρωτόγονου

και μια προσπάθεια για να γίνει

καλύτερος ο πλανήτης

όμοια με τη διαλεκτική οικονομία

που θέλει ν' αλλάξει τον κόσμο συθέμελα

αφήστε μας λοιπόν να καταπολεμήσουμε

τη φύση για να γίνουμε κι ίδιοι φυσικοί

εμείς και η μέθοδός μας

δεν ακολουθούμε ακόμη τη φύση

είμαστε ακόμη πρωτόγονοι.

Τα ατμόπλοια αντικατέστησαν τα ιστιοφόρα

που κι εκείνα είχαν αφήσει πίσω τα πλοία

με τα κουπιά.

Εγώ πετώ αφήνοντα πίσω τα ατμόπλοια

πολεμώντας ενάντια στο πρωτόγονο.

Μπορεί το αεροπλάνο μου να είναι αδύνατο και να τρέμει

και οι συσκευές μου να είναι γεμάτες ατέλειες

μα είναι καλύτερα απ' όλα όσα υπήρξαν ως τώρα,

και καθώς πετώ αγωνίζομαι ενάντια στο αεροπλάνο μου κι ενάντια

στο πρωτόγονο.

 

3

Πολεμώ έτσι κι ενάντια στη φύση

και ενάντια στον εαυτό μου

ό,τι κι αν είμαι και σε όσες κουταμάρες κι αν πιστεύω

όταν πετώ είμαι

αληθινός θεός

για δέκα χιλιάδες χρόνια

εκεί που σκοτινιάζουν τα νερά

φτάνοντας ως τα ουράνια

ανάμεσα στο φως και το λυκόφως

γεννιόταν ανεμπόδιστα ο θεός.

Το ίδιο πάνω από τις οροσειρές, εκεί από όπου

έρχεται ο πάγος

ρύθμιζαν τον θεό όπως ήθελαν

εκείνοι που διακατέχονταν από αμάθεια

χωρίς να μπορούν να καθοδηγούν, και όμοια

στην έρημο εμφανίζοταν εκείνος μέσα στην

ανεμοθύελλα, και στις πόλεις, τον έπλαθε η αταξία των

ανθρώπινων τάξεων που εξαιτίας της

υπάρχουν στον κόσμο

δύο κατηγορίες ανθρώπων:

οι εκμεταλλευτές και οι αμαθείς

αλλά αυτά τα καταργεί η επανάσταση.

Αν φτιάχνετε δρόμους να διασχίζουν

τις οροσειρές, θα χαθεί η αταξία.

Τα ποτάμια τη διώχνουν από την έρημο και

το φως δείχνει κενό και αμέσως την κάνει πέρα.

 

4

Γι' αυτό, μην αργείτε, κατατροπώστε κι εσείς

το πρωτόγονο

στον αφανισμό του Υπερπέραν και

στο διωγμό όλων των θεών όπου και αν παρουσιάζονται κάθε φορά.

Γκρεμίζεται κάτω απ' τα πιο δυνατά μικροσκόπια

οι τελιοποιημένες συσκευές το διώχνουν

από τον αέρα.

Και η κάθαρση των πόλεων

η απάρνηση της φτώχειας

το εξαφανίζουν και αφού το κυνηγούν

το ξαναστέλνουν πίσω

στην πρώτη χιλιετία.

 

5

Γι' αυτό επικρατεί ακόμη

στις πόλεις που βελτιώθηκαν, η αταξία

που προκύπτει από την εκμετάλλευση γνώσης και είναι

σαν θεός. Αλλά οι μηχανές και οι εργάτες

θα την πολεμήσουν.

Κι εσείς πρέπει να πάρετε μέρος

στην κατατρόπωση του πρωτόγονου

[isabella]

ΤΟ ΚΟΜΜΕΝΟ ΣΧΟΙΝΙ
 

Το κομμένο σχοινί

μπορείς να το ξαναδέσεις

θα κρατήσει πάλι, ωστόσο

θα ‘ναι κομμένο.

 

Ίσως πάλι ν’ ανταμώσουμε

μα εκεί που μ’ άφησες

δεν πρόκειται ποτέ

να ε ξαναβρείς.

[isabella]

Ο,ΤΙ ΣΕ ΣΕΝΑ ΗΤΑΝ ΒΟΥΝΟ
 

Ό,τι σε σένα ήταν βουνό

το ισοπέδωσαν

και σκέπασαν την κοιλάδα σου.

 

Από πάνω σου περνάει τώρα

ένας δρόμος άνετος.