ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ

[Jezebell]

Μποράντσα


   

Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Borrago Officinalis, γνωστό και ως Μπόραγο το φαρμακευτικό ή Αρμπέτα. Μικρό φυτό που φυτρώνει σε λαχανόκηπους και καλλιεργήσιμα χωράφια και ανθίζει από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο.

Γνωστό από την αρχαιότητα, πιθανότατα να είναι το "Νηπενθές" που όπως αναφέρει ο Ομηρος έδωσαν μέσα σε κρασί να πιεί η Ωραία Ελένη για να ξεχάσει τα πάντα. Από τότε έχει χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους και όταν το μούσκευαν στο νερό ξεδίψαγε όποιον το έπινε και όταν το προσθέταν στο κρασί έδιωχνε τη θλίψη. Μυρίζει όπως το αγγούρι και είναι πολύ δροσιστικό. Ο Πλίνιος το αναφέρει ως "Ευφρόσυνο" γιατί δημιουργούσε ευφορία.

Γνωστό και στη Λατινική Αμερική, οι ιθαγενείς Μαπούτσε στη Χιλή το χρησιμοποιούσαν για τις αποβολές. Οι γυναίκες έφτιαχναν με αυτό ένα πολύ δυνατό ρόφημα και πίνανε καθημερινά μεγάλες ποσότητες μέχρι να αρχίσουν οι σπασμοί της μήτρας που εκτός από την αποβολή προκαλούν πολύ άσχημες φαντασιώσεις. Σε μικρές ποσότητες τονώνει την ερωτική διάθεση.

Στη μαγειρική χρησιμοποιείται στο βράσιμο κρεάτων και ψαριών καθώς και φρέσκια στις σαλάτες.

[Jezebell]

Παπαρούνα
   

Καρύκευμα το οποίο προέρχεται από το φυτό Papaver το οποίο περιλαμβάνει γύρω στα 100 είδη. Ποώδες φυτό το οποίο συναντιέται κυρίως σε ψυχρές και εύκρατες περιοχές. Ομορφο φυτό το οποίο έχει μεγάλα άνθη που ανάλογα με το είδος ποικίλουν όσον αφορά το χρώμα τους. Συναντάμε λευκά, κίτρινα, πορτοκαλί, κόκκινα, πορφυρά. Χαρακτηριστικό της παπαρούνας είναι ο γαλακτικός χυμός που περιέχεται στους βλαστούς της. Ο καρπός της είναι κάψα. Το πιο σημαντικό θεωρείται το είδος Papaver somnniferum γνωστό και ως Μήκων η υπνοφόρος ή αφιόνι, ή ύπνος. Μονοετές φυτό που συναντάμε κυρίως στην Ελλάδα και την Μικρά Ασία με χαρακτηριστικά πορφυρά άνθη και βλαστούς ενός ή πέντε μέτρων. Το φυτό καλλιεργείται και από τους καρπούς του λαμβάνεται ο γαλακτικός χυμός από τον οποίο παρασκευάζεται το όπιο. Τα σπέρματά του χρησιμοποιούνται στην παραγωγή αιθέριου ελαίου και σαν ζωοτροφή.

Η χρήση της παπαρούνας, και συγκεκριμένα των σπερμάτων της, ως μπαχαρικού είναι γνωστή από τους προϊστορικούς χρόνους. Βέβαια επειδή είναι ένα πολύ όμορφο φυτό χρησιμοποιείται και για τις καλλωπιστικές του ιδιότητες.

[Jezebell]

Πάπρικα

   

Μπαχαρικό το οποίο παρασκευάζεται από τους καρπούς ορισμένων ποικιλιών πιπεριάς (Capsicum Annum) Τα φυτά προσαρμόζονται σε κάθε κλίμα και γι' αυτό η πάπρικα παράγεται σε όλον τον κόσμο. Φυτεύονται στις αρχές της άνοιξης και η συγκομιδή γίνεται το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, όταν οι καρποί είναι στιλπνοί και ώριμοι. Οι καρποί της είναι κόκκινοι ή κίτρινοι και όταν ωριμάσουν έντονο κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα. Ξεραίνονται και κονιοποιούνται για να παραχθεί η πάπρικα η οποία είναι ζωηρόχρωμη κόκκινη σκόνη. Υπάρχουν διάφοροι τύπου με έντονο άρωμα και γεύση που κυμαίνεται από γλυκιά έως δριμεία.

Τα φυτά περιέχουν αιθέριο έλαιο, σάκχαρο καθώς και μία χρωστική ουσία η οποία λαμβάνεται από τους κονιοποιημένους καρπούς και χρησιμοποιείται για να δώσει ζωηρό κόκκινο χρώμα σε πολλά τρόφιμα (όπως γλυκαντικά, παρασκευάσματα κρέατος).

Το όνομα της πάπρικας πιθανότατα προέρχεται από το όνομα του πιπεριού που στα σέρβικα είναι ''πάπαρι''. Η λέξη Capsicum προέρχεται από την ελληνική λέξη ''κάψα'' και η λέξη ''annum'' από την λατινική ''anuns'' που σημαίνει ''έτος''.

Χρησιμοποιείται ευρύτατα στην κουζίνα πολλών χωρών όπως στην Ουγγαρία (είναι το εθνικό μπαχαρικό και χρησιμοποιείται σε καυτά πιάτα με κρέας όπως το γνωστό ''γκούλας''), στις Βαλκανικές χώρες, την Ισπανία.

Παρόλο που η πάπρικα δεν προέρχεται από την Κεντρική Αμερική, η χώρα στην οποία η τέχνη της καλλιέργειας της έχει περισσότερο τελειοποιηθεί είναι το Μεξικό.

[Jezebell]

Πιπέρι

   Γενική ονομασία η οποία αναφέρεται στα μπαχαρικά που παρασκευάζονται από τούς αρωματικούς καρπούς διάφορων φυτών. Παρουσιάζουμε το κοινό πιπέρι (άσπρο - μαύρο) , το τσίλι, το πιπέρι καγιέν, το ταμπάσκο, το πιμέντο, το πιπέρι Μελεγκέτα και το αφρικανικό πιπέρι. Η πάπρικα εξετάζεται χωριστά.
Κοινό πιπέρι (άσπρο - μαύρο)

Παρασκευάζεται από τους καρπούς τού φυτού Piper Nigrum τού γένους Πέπερι. Πρόκειται για αναρριχητικό φυτό ύψους έως και 10 μέτρα, αυτοφυές κυρίως στην Ινδία. Το υπέργειο τμήμα του δημιουργεί εναέριες ρίζες με τις οποίες το πιπέρι στηρίζεται σε ένα άλλο φυτό ή σε πασσάλους. Τα μικρά άνθη του διατάσσονται σε στάχυες και κάθε μια περιέχει μέχρι και 50 άνθη. Οι καρποί είναι σφαιρικοί και από πράσινοι, όταν ωριμάζουν γίνονται κιτρινοκόκκινοι έως κόκκινοι και όταν αποξηρανθούν γίνονται μαύροι. Εχουν έντονο άρωμα και καυτερή γεύση. Το φυτό "προτιμά" μέρη με παρατεταμένη βροχερή περίοδο, υψηλές θερμοκρασίες και σκιά. Καρποφορεί 2 'εως 5 χρόνια μετά τη φύτευσή του και υπό κατάλληλες συνθήκες μπορεί να καρποφορεί για 40 περίπου χρόνια. Οι καρποί του ωριμάζουν 9 μήνες μετά την ανθοφορία οπότε και συλλέγονται με το χέρι όσο είναι ακόμα πράσινοι.

Το κοινό πιπέρι παράγεται με βύθισμα τών καρπών σε βραστό για λίγα λεπτά (μέχρι να μαυρίσει) και κατόπιν αποξήρανση και έκθεση στον ήλιο για 3-4 μέρες. Μετά οι καρποί αλέθονται για να πάρουμε πιπέρι σε σκόνη. Αν αλεστούν μαζί με το εξωτερικό περίβλημά τους παίρνουμε το μαύρο πιπέρι ενώ χωρίς αυτό παίρναυμε το άσπρο.


Καρποί
Το πιπέρι περιέχει αιθέριο έλαιο στο οποίο οφείλει το άρωμά του και χρησιμοποιείται στον αρωματισμό διάφορων προϊόντων κρέατος και σε σάλτσες. Εχει έντονη καυτερή γεύση που διατηρείται και μετά από μακροχρόνια αποθήκευση. Είναι το πιο διαδεδομένο μπαχαρικό στον κόσμο. Είναι από τα πρώτα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Το καλλιεργούσαν στη ΝοτιοΑνατολική Ασία σαν καρύκευμα κατά τούς πρώτους ιστορικούς χρόνους. Αναφέρεται σε Ινδικά κείμενα 3000 ετών και αργότερα έγινε μέσο ανταλλαγής ενώ φόροι σε κόκκους πιπεριού εισπράτονταν στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη. Στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη το εκτιμούσαν ιδιαίτερα αλλά παρ' όλα αυτά δεν απέκτησε ιδιαίτερη σημασία στην Ευρώπη μέχρι και το Μεσαίωνα όπου το εμπόριό του είχαν πια στα χέρια τους οι Βενετοί και οι Γενουάτες.
Τσίλι

Προέρχεται από νωπούς ή αποξηραμένους καρπούς τών Capsicum Anuum και Capsicum Frutescens, είδη κόκκινης πιπεριάς τα οποία περιλαμβάνουν ποικιλίες τόσο με καυτερούς όσο και με γλυκούς καρπούς και καλλιεργούνται σε όλες τις τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες περιοχές.
Πιπέρι καγιέν

Προέρχεται από τούς αποξηραμένους καρπούς των ειδών Capsicum Anuum και Capsicum Frutescens, είδη κόκκινης πιπεριάς(όπως και το τσίλι). Χρησιμοποιείται σε μικρές ποσότητες για να δώσει χρώμα και γεύση.
Ταμπάσκο

Καυτερή σάλτσα που παρασκευάζεται από μια ποικιλία (Coniaoides) τού είδους Capsicum Frutescens. Ο καρπός της κονιοποιείται και αναμιγνύεται με ξύδι καθώς και άλλα υλικά τα οποία οι παραγωγοί τού ταμπάσκο κρατούν μυστικά..
Πιμέντο (Pimiento) ή πιμέντα

Το πιμέντο ή , αλλιώς, "πιπέρι τής Τζαμάικα" ή ινδοπιπέρι λαμβάνεται από το είδος Pimenta Dioica τού γένους Πιμέντα και αναφέρεται σε ορισμένες γλυκές ποικιλίες που έχουν καρπούς με ιδιαίτερο άρωμα χωρίς να είναι καυτεροί.
Πιπέρι Μελεγκέτα

Λαμβάνεται από το είδος Aframomum melegueta τού γένους Αφράμωμο.
Αφρικάνικό πιπέρι

Παράγεται από το είδος Xylopia Aethiopica τού γένους Ξυλοπία.

Το πιπέρι μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού εκτός από τα γλυκά. Είναι προτιμότερο να αλέθονται οι καρποί με ένα μικρό μύλο την ώρα τής χρήσης όχι μόνο γιατί έτσι έχει πιο έντονο άρωμα και γεύση αλλά και για την ίδια τη χαρά τής "τελετουργίας".

[Jezebell]

Πιπερόριζα (Ginger)
   

Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Zingiber Officinale Roscoe, γνωστό και ως Ζιντεμέλ στην Ασία, ως Τζιντζιμπίρα και τζίτζερ. Δεν παράγει καρπούς και πολλαπλασιάζεται μέσω της ρίζας του. Τα λουλούδια του αρχικά έχουν πράσινο χρώμα και μετά κόκκινο. Η πιπερόριζα διατηρείται φρέσκια για 2 ή 3 εβδομάδες σε ξερό μέρος και είναι εύγεστη φρέσκια αλλά όταν ξεραθεί και κατόπιν επεξεργασίας μπορεί να συναντηθεί με τη μορφή σκόνης και σιροπιού.

Ρίζα τζίντζερ

Ενώ προέρχεται από την Ανατολή "μετανάστευσε" στην Αμερική μαζί με τους Ισπανούς και έκτοτε καλλιεργείται στα νησιά της Καραϊβικής.

Γνωστές οι αφροδισιακές της ιδιότητες, χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα, δε λείπει δε από την γιαπωνέζικη κουζίνα. Η χαρακτηριστική της γεύση, κάπως καυτερή, νοστιμίζει γλυκά, επιδόρπια, σάλτσες, εξωτικά φαγητά, κοκτέιλ ποτών. Στην Τουρκία χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό του σαλεπιού ενώ είναι γνωστή και από την μαντάμ ντυ Μπαρρύ, η οποία χρησιμοποιούσε ένα μίγμα κρόκων αυγών και πιπερόριζας για να προκαλέσει στους εραστές της αλλά και στον ίδιο τον Λουδοβίκο τον ΙΕ΄ ανεξέλεγκτο πάθος.

[Jezebell]

Ρίγανη

   
Origanum Vulgare
Satureja Hortensis

Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Origanum Vulgare. Αρωματικό φυτό, το οποίο φτάνει μέχρι τα 50 εκατοστά ύψος. Με μικρά ροζ ή μοβ άνθη που εμφανίζονται από τον Μάιο έως το Σεπτέμβριο, ομορφαίνουν χέρσα, πετρώδη, άγρια τοπία στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και της Ασίας. Συναντιέται και με το όνομα Ρούβανο ή Ορίγανος. Κάποιοι θεωρούν ότι η "πραγματική" ρίγανη είναι αυτή που προέρχεται από το φυτό Satureia Hortensis και συναντιέται με το όνομα σατουρέϊα. Αυτοφύεται κυρίως στην Μ. Ασία και θεωρείται καλύτερη από την ελληνική ρίγανη ως προς το άρωμα, τη γεύση και τις θεραπευτικές της ιδιότητες.

Παλαιότερα ονόμαζαν τη σατουρέϊα "σάλτσα των φτωχών" αλλά σήμερα στη χρήση της αποδίδονται σημαντικά αφροδισιακά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται κυρίως η Σατουρέϊα η Παρνασσική σαν καρύκευμα.

Η γνωστή πάντως ρίγανη που προέρχεται από το φυτό Origanum Vulgare χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα κυρίως ως φάρμακο για δηλητηριάσεις, σπασμούς, πρηξίματα κ.ά. Σε κάποια μέρη οι κυνηγοί συνηθίζουν όταν σκοτώσουν ένα θήραμα (π.χ. λαγό) να βάζουν στην κοιλιά του μερικά κλωνάρια ρίγανη για να μη μυρίσει μέχρι να φθάσουν σπίτι.

Χρησιμοποιείται όλο το φυτό ανθισμένο καθώς και το αιθέριο έλαιό του. Συλλέγεται τους μήνες της ανθοφορίας και διατηρείται σε κλειστά γυάλινα βάζα αφού αποξηρανθεί. Κάποιοι συνιστούν σα μια ιδιαίτερα ευχάριστη και ερωτική εμπειρία, ένα ζεστό μπάνιο με τον/ την σύντροφό σας, αφού ρίξετε μια χούφτα ρίγανη μέσα στο νερό.

[Jezebell]

Σέλινο


Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Apium Graveolens, γνωστό και ως άπιο το βαρύοσμο ή Κερεβύζι. Αγριο φυτό με μικρά λευκά λουλούδια και χαρακτηριστικό άρωμα. Υπάρχουν και ποικιλίες που καλλιεργούνται και γενικά το συναντάμε σε παραθαλάσσιες περιοχές. Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες.

Γνωστό από την αρχαία Αθήνα και Ρώμη για τις αφροδισιακές -κυρίως για τις γυναίκες- και θεραπευτικές του ιδιότητες. Μπορεί να είναι γνωστή η ιστορία της μαντάμ ντε Πομπαντούρ η οποία επινόησε μια σούπα από σέλινο για να ξυπνήσει το πάθος του Λουδοβίκου του ΙΔ' -με θλιβερά όμως αποτελέσματα. Το σέλινο όμως είναι κυρίως συνδεδεμένο με την αρχαία Ελλάδα, όπου μεταξύ των άλλων χρησιμοποιούνταν και κατά της μέθης.

Θεωρείται υποκατάστατο του αλατιού και χρησιμοποιείται και ως αφέψημα (αφού αποξηρανθεί). Η αποξήρανση προφυλάσσει και από τον κίνδυνο δηλητηρίασης από τη ρίζα του η οποία είναι ελαφρά δηλητηριώδης όταν είναι φρέσκια.

[Jezebell]

Σινάπι (μουστάρδα)


   

Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Sinapis Alba (το άσπρο), Sinapis Nigra (το μαύρο) και Sinapis Arvensis (το άγριο). Το άσπρο σινάπι είναι φυτό που φτάνει μέχρι τα 80 εκατοστά με μικρά κίτρινα λουλούδια που ανθίζουν από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο και ευδοκιμεί σε ηλιόλουστα, ασβεστώδη εδάφη και όπου βρέχει ελάχιστα. Συναντιέται κυρίως στις Ευρωπαϊκές χώρες. Το μαύρο σινάπι είναι κι αυτό μικρό φυτό- μπορεί να φτάσει έως και τα 120 εκατοστά- με επίσης κίτρινα λουλούδια που ανθίζουν από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο και ευδοκιμεί σε χωράφια, ερειπωμένους τοίχους, σκουπιδότοπους και σα ζιζάνιο στους σπαρμένους με στάρι αγρούς. Το συναντάμε στην Ευρώπη και στην Ασία αλλά κυρίως στις Μεσογειακές χώρες. Είναι γνωστό επίσης και ως Λαψάνα ή Βρούβα.

Το σινάπι είναι γνωστό από την εποχή του Ιπποκράτη. Στο μεσαίωνα το χρησιμοποιούσαν σα συντηρητικό των τροφών γιατί σταματά τη δράση των βακτηριδίων.

Χρησιμοποιούνται οι σπόροι (από τους οποίους γίνεται η μουστάρδα) και τα φρέσκα φύλλα του. Στην κουζίνα χρησιμοποιείται το άσπρο και το άγριο ενώ στη φαρμακοποιία το μαύρο.


Σπόροι
Το άσπρο σινάπι έχει διεγερτική επίδραση σε όλες τις λειτουργίες του οργανισμού και δίνει μια αίσθηση ευεξίας ενώ με το μαύρο κάποιοι κάνουν "σιναπισμούς" (χτυπώντας σπόρους και τοποθετώντας τον πολτό εξωτερικά) για να δημιουργήσουν τοπική υπεραιμία. Το σινάπι έχει πάρα πολλές θεραπευτικές ιδιότητες και εκτός από τη γνωστή μουστάρδα χρησιμοποιείται ως αφέψημα, ζωμός, αλεύρι, λάδι (σιναπόλαδο), έγχυμα, κατάπλασμα κ.ά. Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του σκέτου σιναπόσπορου γιατί είναι πολύ καυστικός, όπως και του αδιάλυτου σιναπόλαδου στο δέρμα γιατί προκαλεί εγκαύματα. Καλό θα είναι οι υπερτασικοί να αποφεύγουν το σινάπι. Κάποιοι πρακτικοί συνιστούν για τις "μεγάλες παγωνιές" να ρίξει κανείς μέσα στις κάλτσες του μια πρέζα από σκόνη σιναπιού για να δημιουργηθεί υπεραιμία! Κάτι βέβαια που δεν πρέπει να γίνεται συχνά γιατί μπορεί να προκληθούν παρενέργειες.

Μια παλιά "συνταγή" επίσης για την ανικανότητα πρότεινε την "εντριβή" του ανδρικού μορίου με σινάπι για την πρόκληση υπεραιμίας!!!

[Jezebell]

Σκόρδο


   

Λαχανικό αλλά και μπαχαρικό που προέρχεται από το φυτό Allium Sativum. Μικρό φυτό το οποίο μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 70 εκατοστά με μικρά ροζ-λευκά ή λευκοπράσινα λουλούδια ή πολλές φορές μικρούς κοκκινωπούς βολβούς αντί για άνθη. Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες, από τον Ιούνιο ως τον Αύγουστο, και το συναντάμε στην Ευρώπη και σε χώρες της Ασίας. Γνωστό και με το όνομα Aλλιο το εδώδιμο.

Στην Αίγυπτο είναι γνωστό εδώ και 5.000 χρόνια και το θεωρούσαν ιερό. Είναι γνωστό ότι οι εργάτες που έχτισαν τις πυραμίδες έπαιρναν το πρωί μια σκελίδα σκόρδο σαν τονωτικό και αντισηπτικό. Στην αρχαία Ελλάδα οι αθλητές έτρωγαν σκόρδο σαν τονωτικό πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πολλοί πολιτισμοί το εκτίμησαν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και έχουν γραφεί πολλά σχετικά. Βοηθά σε μια μεγάλη γκάμα παθήσεων, από το άσθμα μέχρι τον καρκίνο. Χρησιμοποιούνται οι σκελίδες του βολβού και το αιθέριο έλαιό του.

Για οικιακή χρήση για να διατηρηθούν για καιρό, συνήθως οι πλεξούδες κρεμιούνται σε χώρο που αερίζεται καλά. Στη μαγειρική χρησιμοποιείται ωμό στις σαλάτες και σε πολλά φαγητά.

Μια πρόταση για πρωινό είναι: κοπανισμένο σκόρδο με παρθένο ελαιόλαδο και ψιλοκομμένο μαϊντανό αλειμμένο σε μια φέτα ψωμί.

Για να εξουδετερωθεί η μυρωδιά του, μπορούμε να μασήσουμε 2-3 κόκκους καβουρντισμένους καφέ ή μερικούς σπόρους γλυκάνισου ή ένα κλωναράκι μαϊντανό, ένα μήλο ή κάρδαμο (οι εραστές καλό θα ήταν να τρώνε και δυο).

Στη Γαλλία χρησιμοποιούνε μια αλοιφή φτιαγμένη από κοπανισμένο σκόρδο, ζυμωμένο με βαζελίνη ή λίπος και λάδι, γνωστή σα "μουστάρδα του διαβόλου", πολύ αποτελεσματική για τα πρηξίματα που δεν συνοδεύονται από μελανιές.

Το σκόρδο απαγορεύεται στις γυναίκες που θηλάζουν γιατί προκαλεί κολικούς στο μωρό.

[Jezebell]

Τριγωνέλλα (στροφύλλη)

Μπαχαρικό που προέρχεται από τους σπόρους του φυτού Trigonella και κυρίως από τα δύο είδη του T. Caurelea και T. Foenumgraecum. Υπάρχουν συνολικά γύρω στα 80 είδη τριγωνέλλας. Είναι μονοετείς πόες, ιθαγενείς τού Παλαιού Κόσμου. Το φυτό αποτελείται από τριχωτά σύνθετα φύλλα με τρία φυλλάρια το καθένα και άνθη λευκά, κίτρινα ή κυανωπά. Χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι το πολύ έντονο και ευχάριστο άρωμά του.

Το είδος T. Caurelea καλλιεργείται στην Ευρώπη για την παραγωγή άχυρου αλλά και σε κάποιες περιοχές τής Ελβετίας για τον αρωματισμό τυριών, σούπας και πιάτων με πατάτες. Αφέψημα τών φύλλων του μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν τσάι. Το είδος T. Foenumgraecum είναι το πιο σημαντικό και συναντιέται και στην Ελλάδα, γνωστό και ως Τριγωνίσκος ή Γραικόχορτο.


Σπόροι
Τα κονιοποιημένα σπέρματά του αποτελούν συστατικό τού κάρυ. Το φυτό καλλιεργείται στις χώρες τής μεσογείου και στη νότια Ασία ως ζωοτροφή και τα σπέρματά του χρησιμοποιούνται εκτός από τη μαγειρική στην κτηνιατρική και στη λαϊκή θεραπευτική.

Σε συνδυασμό με το αιθέριο έλαιο τής μέντας ή λεμονιάς χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση τής κακοσμίας τού στόματος και τής αναπνοής.

Δεν είναι εύκολα ανευρέσιμη παρόλο που παλαιότερα στην Ευρώπη είχε τη φήμη μπαχαρικού που προκαλεί πάθη και αισθησιακά όνειρα!

[Jezebell]

Φασκόμηλο


Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Salvia Officinalis. Μικρός θάμνος ο οποίος φτάνει μέχρι και το ένα μέτρο, με ξυλώδη βάση, φύλλα μακρουλά λογχοειδή με γκριζοπράσινο χρώμα και μοβ-μπλε λουλούδια που ανθίζουν από τον Μάιο έως τον Ιούλιο. Συναντιέται σε υγρές, άγριες ακαλλιέργητες περιοχές σε πολλά μέρη στην Ελλάδα, τη Νότια Ευρώπη και κυρίως στις Μεσογειακές χώρες. Γνωστό και ως Χαμοσφάκα, Ελελίφασκος ή Καυλόχορτο.

Γνωστό στην αρχαιότητα σε όλο τον κόσμο, οι αρχαίοι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν στα δαγκώματα των φιδιών αλλά και γενικά ως τονωτικό του μυαλού και του σώματος. Οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα υποδεχόταν τους άνδρες από τον πόλεμο με ένα ρόφημα από φασκόμηλο για να "διεγείρουν" τη γονιμότητα. Ο Διοσκουρίδης το συνιστούσε για τις αιμορραγίες και για την άτακτη περίοδο.

Οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ιερό φυτό και οι γιατροί της Σχολής του Σαλέρνο πίστευαν ότι "όποιος έχει στο σπίτι του φασκόμηλο δε φοβάται το θάνατο".

Ο Καρλομάγνος βοήθησε σημαντικά στη διάδοσή του, ενώ ο γιος του συμπεριέλαβε το φασκόμηλο σε ένα διάταγμα στο οποίο αναφέρονται τα φυτά που έπρεπε να καλλιεργούνται στα βασιλικά κτήματα.

Αναφέρεται ότι στην μεγάλη επιδημία πανούκλας που ξέσπασε στην Τουλούζη το 1630, κάποιοι κλέφτες λεηλατούσαν τα πτώματα χωρίς να κολλήσουν οι ίδιοι. Στη δίκη που ακολούθησε, αντάλλαξαν της ζωές τους με το μυστικό της ανοσοποίησης τους, το οποίο ήταν μια αλοιφή που κατασκεύασαν από φασκόμηλο, θυμάρι, λεβάντα και δεντρολίβανο. Περίπου μετά από έναν αιώνα τους μιμήθηκαν κάποιοι άλλοι κλέφτες προσθέτοντας σε αυτό το έγχυμα και σκόρδο το οποίο έμεινε γνωστό ως "λάδι των 4 κλεφτών" και χρησιμοποιήθηκε προληπτικά και σε άλλες επιδημίες μολυσματικών ασθενειών.


Φύλο
Σήμερα χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα λουλούδια του φυτού στη φαρμακοποιία, την αρωματοποιία, σε καρυκεύματα και φαγητά.

Το αιθέριο έλαιο που παράγεται από το φυτό δεν πρέπει να πίνεται γιατί θεωρείται πολύ πιο τοξικό ακόμη και από το αψέντι.

Για οικιακή χρήση κόβεται τον Ιούνιο και αφού αποξηρανθεί, σε σκιερό μέρος, φυλάγεται σε κλειστά γυάλινα βάζα. Εχει πάρα πολλές θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται σε διάφορες μορφές.

Θεωρείται ότι σταματά την εφίδρωση, βοηθά στους πόνους του τοκετού και παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν για την απολύμανση χώρων που ζούσαν βαριά άρρωστοι, καίγοντάς το στα κάρβουνα.

Ως διεγερτικό τής ερωτικής διάθεσης ο Leclerc συνιστά ένα κρασί που φτιάχνεται αν βάλουμε 80 γραμμάρια φύλλα φασκόμηλου σε ένα λίτρο καλό μαύρο κρασί για μια εβδομάδα και πίνουμε λίγο κάθε μέρα.

Καλό είναι να το αποφεύγουν οι γυναίκες που θηλάζουν γιατί πικρίζει το γάλα.

Στη μαγειρική είναι από τα πιο αγαπημένα βότανα για τα βαριά κρέατα όπως το χοιρινό και το κυνήγι (ζώα ή πουλιά). Είναι πολύ καλύτερο φρέσκο παρά ξεραμένο.